خواجوی عاشق‌پیشه‌ها !

فرناز کلباسی

دوست‌داشتنی‌ترینِ اصفهان برای یک روزنامه‌نگار باسابقه اصفهانی که همیشه میراث شهر برایش جایگاه ویژه‌ای داشته و در این حوزه قلم زده، کجاست؟! آن هم در آستانه هفته فرهنگی اصفهان و ایامی که این کهن‌شهر در اوج زیبایی اردیبهشت‌ماهی‌اش به سر می‌برد و این همه شکوه یک‌جا هوش از سر هر تماشاگری می‌رباید. این سوال را از حشمت الله انتخابی می‌پرسم و او بلافاصله پاسخم را می‌دهد: «پل خواجو». چرا این پل؟! چه ویژگی‌هایی باعث شده که او بعد از اصفهانگردی‌های بسیار دل به پل خواجو ببندد؟ او چه ناگفته‌هایی از این جواهر اصفهان می‌داند؟«پل خواجو تنها گذرگاهی برای عبور از آب و رسیدن از این سوی رودخانه به سوی دیگرش نیست، این بنای باشکوه حاصل نگاهی انسانی و عاشقانه به معماری است که نتیجه‌اش خلق چنین شاهکاری شده.» این جملات را با شوق خاصی می‌گوید، وقتی می‌خواهم از جایگاه پل خواجو در اندیشه‌اش باخبرم کند و واگویه‌‌های درونی اش با آن را برایم شرح دهد.او تاکید دارد که بنای اصلی این پل نه چنانکه نقل مشهور می‌گوید در زمان صفویه، بلکه در دوره هخامنشیان ساخته شده و حتی از پل شهرستان که به عنوان قدیمی ترین پل اصفهان معرفی می‌شود هم قدیمی تر است. او  می‌گوید: «گفته می‌شود که پل خواجو در سال 1060 هجری قمری و در زمان شاه عباس دوم صفوی ساخته شده، اما به نظر می‌رسد بنای اصلی پل که گویا کارکردهای مختلفی هم داشته و شامل قسمت سنگی آن است، مربوط به دوره هخامنشیان و حتی دوره ساسانی باشد، چراکه سبک معماری هخامنشی در آن مشاهده می‌شود. از سوی دیگر، مادی‌‌هایی از سمت مادی جنوبی این پل به سمت روستاهای منطقه «کراج» اصفهان هدایت می‌شده و به همین دلیل معتقدم این پل قدیمی ترین پل اصفهان محسوب می شود.» این روزنامه‌نگار، داستان‌سرایی‌های کهن درباره پل خواجو را دلیلی روشن بر جایگاه و اهمیت فوق‌العاده آن در فرهنگ عامه می‌داند و می‌گوید: «داستان‌های مختلفی درباره پل خواجو در میان مردم وجود داشته است. مثلا اینکه چشم‌های دو شیر سنگی مستقر در دو سوی پل همواره می‌درخشیدند و یا داستان‌های دیگری که گاهی آنها را شنیده‌ایم و نشان از پیوند عمیق این پل با زندگی و اندیشه مردم دارد.»او تماشای لحظه طلوع و غروب خورشید را بخش دیگری از حکایت بلندبالای هم زیستی اصفهانی‌ها با پل می‌داند و می‌گوید:«مردم اصفهان از دیرباز عشق و علاقه عجیب و غریبی به پل خواجو داشته‌اند. چه بسیار عاشقانی که برای تماشای لحظه طلوع و غروب خورشید، خودشان را به دو سمت غربی و شرقی پل می‌رسانند و با نشستن در دهانه‌های پل و تماشای منظره زیبای جریان آب رودخانه و طلوع یا غروب خورشید، لذت وافری می برند.»