خزان تاریخی مسکن اصفهان

پاییز امسال یکی از تاریخی‌ترین پاییزها در تاریخ بازار مسکن بود؛ این پاییز خاص مانند فوتبال به دو نیمه تقسیم می‌شود: نیمه اول پر از هیجان خرید و نیمه دوم هیجان فروش بود که بی‌ربط با انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا نبود. تعدادی از فعالان بازار عقیده دارند اگر ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا شده بود، این پاییز تاریخی رقم نمی‌خورد تا بازار برای دلال‌ها بهاری باشد.
بهار بازار مسکن از حدود سه سال قبل شروع شد. قبل‌تر از آن سال 92 با شروع ریاست جمهوری روحانی بازار مسکن وارد دوران رکود شد. دورانی عجیب و غریب که ملک مشتری نداشت. تعداد زیادی از مشاوران املاک شغل خود را تغییر دادند، زیرا معامله‌ای انجام نمی‌شد. آپارتمان نوساز 120 مترمربعی به قیمت 300 میلیون تومان در محله‌های متوسط اصفهان فروش نمی‌رفت و فروشنده‌ها گاهی چند سال به دنبال مشتری می‌گشتند. بازه‌های قیمتی آپارتمان در اصفهان از زیر 100 میلیون تومان آغاز می‌شد و پیداکردن یک آپارتمان نوساز با قیمتی زیر 150 میلیون تومان کار سختی نبود. قیمت آپارتمان در محله‌های خوش‌جای اصفهان کمتر به 500 میلیون تومان می‌رسید و تعـــــداد آپارتمــــــان‌های میلیاردی شهر زیاد نبود.
یکی از انبوه‌سازان شهر ساختمانی هشت طبقه در محله خاقانی ساخته بود، هر طبقه چهار واحد و هر واحد بین 120 تا 160 مترمربعی با قیمت هر مترمربع 5 میلیون تومان ولی با وجود شرایط فروش اقساطی این آپارتمان‌ها مشتری نداشت.
آپارتمان‌های میلیاردی شهر نیز محدود به بخش‌های خاص مناطق لوکس می‌شدند تا اینکه با انتخاب ترامپ برای ریاست جمهوری آمریکا یخ بازار مسکن آب شد. آمدن ترامپِ تاجر، کوچه دلالی در بازار مسکن را چراغانی کرد تا نوسانات مسکن از سال 96 شروع شود و پس از چند سال پر نوسان اوج قیمت‌ها در مهرماه امسال رقم خورد.
بازار مسکن سالانه یک دوره رونق فصلی با شروع نیمه اول سال دارد و نیمه دوم نوبت به دوران رکود است. در این‌سال‌ها نیز با وجود تب‌وتاب بالای خرید ملک در نیمه اول سال ولی نیمه دوم بازار مسکن راکد می‌شد به جز پاییز تاریخی امسال که بازار مسکن تازه روی دور افتاد. گفت‌وگو با مشاوران املاک و فعالان بازار مسکن اصفهان نشان می‌دهد سقف قیمتی بسیاری از آپارتمان‌های شهر در طول مهرماه امسال بود. قیمت‌ها آن‌قدر بالا رفت تا تعدادی از فروشندگان استراتژی «نفروش» را در دستور کار خود  قرار دهند. همان انبوه‌سازی که سال 89 آپارتمان‌های 120 مترمربعی محله خاقانی را به قیمت هر مترمربع 5 میلیون تومان می‌فروخت، در طول مهرماه آپارتمان‌های پروژه دیگری در خیابان آبشار را «نفروش» کرد! یعنی قیمت هر مترمربع اعلام می‌شد ولی فروش خیر! فروشنده به مشتری می‌گفت: «قیمت هر مترمربع آپارتمان 55 میلیون تومان است ولی فروشنده نیستم.»
برای هر ملک فروشی، چند خریدار صف کشیده بودند، یکی از مشاورین املاک منطقه جی در این‌باره می‌گوید:  «مهرماه چند بورسی اینجا نشسته بودند، تا یک فروشنده می‌آمد دوره‌اش می‌کردند و شب نشده ملکش را می‌خریدند.» آپارتمان 300 میلیون تومانی سال 89 مشتری نداشت، ولی همان آپارتمان مهر 99 با قیمت 3 میلیارد تومان در کمتر از چند ساعت نقد می‌شد. فقط کافی بود آگهی فروش درون سایت‌های اینترنتی مانند دیوار و شیپور قرار می‌گرفت تا مشتریان امان فروشنده را بگیرند. دلال‌ها نیز با خوش‌خیالی روی آتش هیجانات هیزم می‌ریختند. دلالی روز 17 مهر در مورد بازار مسکن می‌گفت: «دلار بالای 30 هزار تومان می‌رود ولی قیمت فعلی ملک براساس دلار 25 هزار تومانی است، هرچه بخرید شب عید دو برابر می‌فروشید.» دلال دیگری می‌گفت: «امروز آپارتمان بخرید دو میلیارد، شش ماه دیگر بفروشید 5 میلیارد. کدام بازار اینطور سود می‌دهد؟» مهر 99 بهشت دلال‌ها بود و آن‌ها به هر قیمتی معامله می‌کردند. گاهی یک ملک در طول یک هفته چند مرتبه معامله می‌شد و جالب‌تر اینکه ماه محرم و صفر هم مانعی برای رونق معاملات نبود.
سال‌های قبل معاملات در بازار مسکن با شروع محرم و صفر کاهش می‌یافت ولی مهر امسال پرقدرت‌تر از فصل تابستان پیش‌رفت تا اینکه آبان ماه خریداران را مردد کرد. با شروع آبان، حجم معاملات کاهش یافت. هنوز در بازار خریدار بود، ولی دلال‌ها دیگر معامله نکردند. خریدار، فروشنده و دلال نیم نگاهی به انتخابات 13 آبان داشتند در نتیجه معاملات تا اواسط آبان ماه تقریبا متوقف شد.
یکی از خریداران بازار مسکن در آبان ماه که تصمیم گرفته‌بود تا پایان انتخابات آمریکا صبر کند در این‌باره می‌گفت: «اگر جوبایدن رأی بیاورد شاید قیمت مسکن ارزان شود. اگرچه ریسک است ولی شاید چند صد میلیون تومان ضرر کردیم پس صبر می‌کنیم.» فروشنده‌ای دیگر در همان دوران بازار هیجانی می‌گفت: «چرا امروز بفروشم؟ یکی دو هفته‌دیگر ترامپ دوباره انتخاب شود قیمت ملکم را 500 میلیون تومان بالا می‌برم. چرا امروز بفروشم؟» و دلال‌ها زرنگ‌تر از همه خرید و فروش را متوقف کردند تا آرای انتخابات آمریکا شمرده شود.
16 آبان ماه، دقیقا روزی که پاییز وارد نیمه دوم شده‌بود، همه چیز برعکس شد. محمدی، یکی از مشاورین املاک منطقه میرزاطاهر می‌گفت: «تا دیروز فروشنده ناز می‌کرد، خریدار اصرار؛ حالا برعکس.» فروشنده‌ها در بازار مسکن اصفهان صف کشیدند تا زرنگ بازی درآورند و هرچه سریع‌تر پولشان نقد شود ولی این‌بار خریداری در کار نبود. یکی از افرادی که چهار آپارتمان در مناطق مختلف شهر اصفهان خریده بود و 16 آبان دنبال مشتری بود، در این‌باره می‌گفت: «هفته پیش مشتری دم درب خانه‌ها نشسته بود، حالا جا تر است و بچه نیست!» نیمه دوم بازار مسکن پاییزی با افزایش عرضه‌ها آغاز شد و تقاضا کاهش چشم‌گیری داشت. دلال‌ها نیز راضی به خرید نبودند. همان دلال‌هایی که تا چند هفته قبل همه را تشویق به خرید می‌کردند دیگر به بازار نیامدند و آگهی‌های فروش در سایت‌های اینترنتی رو به افزایش رفت. مسئولان وارد گود شدند و جشن‌قهرمانی گرفتند. آن‌ها مدعی بودند قیمت ملک را مهار کرده‌اند و روند نزولی ادامه خواهد داشت. بازار تا پایان آبان ماه همچنان مردد بود. گاهی دلال‌ها با انتشار اخبار دروغ سعی در ایجاد التهاب در بازار داشتند. آن‌ها هرکاری کردند تا نشان دهند جوبایدن با ترامپ تفاوتی ندارد. از قانون مبارزه با پولشویی گفتند و تحریم‌هایی که به نظر آن‌ها ادامه‌دار خواهد بود. آن‌ها حتی با استناد به شکایت وکلای ترامپ نسبت به نتیجه انتخابات خوش‌بین بودند. نیمه دوم آبان ماه آن‌قدر که فروشنده‌ها نسبت به تغییر نتیجه انتخابات آمریکا امیدداشتند، تیم حقوقی ترامپ نداشت، ولی با بی‌نتیجه‌ماندن تلاش‌ها و البته تاکید بایدن بر لغو تحریم‌های هسته‌ای همه چیز آماده شد تا یک آذر طوفانی رقم بخورد.
تمام آنچه در طول مهرماه بازار مسکن اتفاق افتاد، در آذرماه 180درجه متفاوت بود. هیجان خرید به هیجان فروش تغییر کرد و صفوف فروشندگان جای خود را به صفوف خریداران داد. قاسمی، یکی از مشاورین مسکن اصفهان، در مورد این تغییر نیمه اول و دوم پاییز با شوخی می‌گوید: «نه به آن داغی داغ و نه به این سردی سرد! می‌ترسم از این همه تغییر بازار ترک بخورد و بشکند.» سرمایه‌گذارانی که مهر رؤیای سود میلیاردی تا پایان سال داشتند، آذر آرزو می‌کردند ضرر کمتری کنند و خریداران لجباز نیمه اول پاییز، دیگر پاسخ تلفن را نمی‌دادند. این همه تغییر در طول یک فصل و دقیقا در دو نیمه، پاییز 99 را به یکی از تاریخی‌ترین پاییزهای بازار مسکن اصفهان تبدیل کرد و در نتیجه پاییز تمام شد تا یک خزان کم‌سابقه برای بازار مسکن اصفهان رقم بخورد.