فرمانده لشگر اصفهان - سرهنگ شعری » (اخگر 1676، 10 شهریور 1320)
اگرچه در این اعلامیه ارتش، به محتوای اراجیف و شایعاتی که در میان مردم اصفهان در شهریور 1320 خورشیدی، رواج پیدا کرده بوده اشاره‌ای نشده است، اما درست 16 روز پس از درج این اعلامیه در روزنامه اخگر، گویی بخشی از شایعات جامه عمل پوشیده و اتفاقا شخص شاه نه در تهران، بلکه به سمت اصفهان روانه بوده است:

«خبرگزاری پاریس 26/6/1320
آخرین اخبار خارجه
تهران - عزیمت پادشاه سابق به اصفهان ساعت هفت صبح روز گذشته
اعلیحضرت رضا شاه پهلوی پس از کناره گیری و استعفا از مقام سلطنت، پایتخت را ترک و از تهران به اصفهان عزیمت نمودند.» (اخگر 1681، 27 شهریور 1320)
این خبر کوتاه که بنا بر آنچه در تیتر خبر درج شده، از خبرگزاری پاریس نقل شده است و حتی گزارش مستقیم توسط روزنامه اخگر از چگونگی انتقال قدرت و عزیمت پادشاه از تهران و حضور احتمالی وی در اصفهان منتشر نشده است، آخرین خبری است که از رضا شاه پهلوی با عنوان شاه ایران در روزنامه اخگر منتشر شده است. کوتاهی این خبر، همچنین به‌کاربردن لقب «پادشاه سابق»، بدون هیچ مقدمه یا گزارش ویژه‌ای که در شماره‌های قبل‌تر پیش‌زمینه‌ای ایجاد کرده باشد، دلیل روشنی است بر صحت شایعاتی که در اطلاعیه دهم شهریور لشگر 13 اصفهان، اراجیف خوانده شده بود!
اما بازگردیم به دهم شهریور در روزنامه اخگر و گزارشی که بالاتر از اعلامیه ستاد لشگر 13، از سخنرانی نخست وزیروقت در مجلس شورای ملی درج شده تا به تصویر بهتری از فضای ملتهب آن روزها دست یابیم:
«نطق نخست وزیر در مجلس
تلگراف زیر، روز گذشته عصر به اداره اخگر رسیده و چون امروز روزنامه اخگر انتشار می‌یافت به طور فوق العاده منتشر نگردید.
مجلس شورای ملی امروز (9 شهریور) تشکیل و نخست وزیر آقای فروغی اظهارات زیر را به عرض مجلس رساندند:
عرایض بنده امروز مختصر است و هنوز موقع آن نرسیده که خاطر محترم نمایندگان را از جزئیات و تفاصیل قضایای اخیر مستحضر کنم. همین قدر عرض می‌کنم که مذاکرات و اقدامات ما در موضوع قضایای اخیر از دیروز به مرحله جدی‌تر و روشن‌تری رسیده است. حالا مشغول هستیم، هم مطالعه می‌کنیم و هم مذاکره و در ظرف فردا و پس فردا امیدواریم به نتیجه قطعی برسیم و به خاطر آقایان مستحضر بشود. چیزی را که بیشتر بنده می‌خواستم خاطر نشان کنم این تاسفی است که برای ما حاصل شده است از وضع و روحیه مردم که بنده چیزهای غریب و عجیب می‌شنوم از اراجیف و جعلیات و می‌بینم وحشت خاطر زیادی برای اهالی تهران هست و حتی می‌شنوم جماعتی از تهران بیرون می‌روند و خارج می‌شوند و چون علت این را نمی‌دانم، گرچه می‌دانم به واسطه القائات صوری و به واسطه چیزهایی است که مغرضین منتشر می‌کنند و لیکن می‌خواهم عرض کنم چرا مردم اینقدر متوحش هستند برای مرکز و برای افراد خطری در بین نیست. این قضایایی که واقع شده است درنتیجه همان اموری است که مستحضرند و می‌دانند چرا واقع می‌شود. و لیکن بنده می‌خواهم اطمینان بدهم به آقایان و همه اهل تهران که اینطور دست پاچه و پریشان خاطر نباشند که هیچ قسم مخاطره برای تهران و برای مرکز و برای دولت نیست...» (اخگر 1676، 10 شهریور 1320)
نکته‌ای که تا به اینجای نطق آقای فروغی به چشم می‌آید، دست پاچگی و پریشانی خاطر در خود ایشان است که در لحن پر آشوب سخنرانی، نمایان شده است. البته می‌دانیم که در روز ادای این نطق، یعنی نهم شهریور 1320، شش روز است که قوای نظامی روس و انگلیس در جریان جنگ جهانی دوم، شمال و جنوب ایران را اشغال کرده‌اند. پس می‌توان دلیل این آشفتگی آقای نخست وزیر را درک کرد اما نکته جالب‌تر اشاره ایشان به همان لفظ انتشار «اراجیف» در میان مردم است. این اراجیف یا «جعلیات» هر چه که بوده است در چند خط بعدی سخنرانی آقای نخست وزیر، در جمله‌ای قابل توجه تا حدودی خودش را نشان می‌دهد، آن‌جایی که آقای فروغی چنین می‌گویند:
«این قضایایی که واقع شده است، در نتیجه همان اموری است که (مردم) مستحضرند و می‌دانند چرا واقع می‌شوند!» آقای نخست‌وزیر در لفافه حرف می‌زده است، اما گویی نمایندگان و دیگر عوامل دولت نیز به مانند مردم، از آنچه که در پشت پرده‌های سیاست و تاریخ، در حال رخ دادن بوده، خبر داشته‌اند. در ادامه این ستون بخش‌های دیگری از نطق آقای فروغی را می‌خوانیم و در ستون بعدی به تحلیل آن خواهیم پرداخت:
«البته در اینکه ما در یک موقع مشکلی گرفتار شده‌ایم حرفی نیست. ما که این را پنهان نکرده‌ایم، یک قضیه مشکلی برای دولت پیش آمده است. روزگار همین است. وقتی که مشکل پیش می‌آید باید بنشینند و حل کنند و البته برای اینکه حل شود مردم هم باید کمک کنند نه اینکه مشکلاتی هم در داخله برای خودمان درست کنیم. (تصدیق نمایندگان) مردم آرام باشند و ما هم بنشینیم و عمل کنیم و فردا و پس فردا که به نتیجه قطعی رسیدیم آقایان را از جریان امر آگاه می‌سازیم. (تصدیق نمایندگان)»