شما دوســــت داریــد کفش‌هایی از جنس «چرم انگوری» به پا کنید یا دستکش‌هایی بپوشید که از «چرم کاکتوسی» درست شده باشند؟ صنعت مُد یکی از عوامل مهم آلایندگی زمین به‌حساب می‌آید؛ اما در سال‌های اخیر تلاش کرده است به‌سوی سازگاری بیشتر با محیط‌زیست گام بردارد و یکی از اقدام‌های ابتکاری و نوینی که در این راستا انجام‌شده و توجهه‌های بسیاری را هم به خود جلب کرده، تولید انواع «چرم‌های غیرحیوانی» است. اخیرا برخی برندهای مطرح پوشاک در محصولات خود از چرم‌هایی استفاده کرده‌اند که از پس‌مانده پوست انگور یا میوه‌های دیگری مثل سیب، موز و آناناس تولید شده است. انتظار می‌رود استفاده از این «چرم‌های گیاهی» فواید بزرگی برای سیاره زمین داشته باشد؛ چون نه‌تنها با بازیافت باقی‌مانده مواد، باری از دوش جریان پسماند برمی‌دارد، بلکه کمک می‌کند تولید پوشاک از صنعت دام‌پروری فاصله بگیرد و به‌این‌ترتیب هم مانع از تولید گازهای گلخانه‌ای و جنگل‌زدایی می‌شود و هم به حمایت از حقوق حیوانات کمک می‌کند.اما صنعت مد علاوه بر چرم گیاهی به «چرم آزمایشگاهی» هم روی آورده است. اخیرا تعدادی از شرکت‌های معتبر تولید پوشاک، منابع مالی چشمگیری را به سرمایه‌گذاری در حوزه تولید چرم آزمایشگاهی اختصاص داده‌اند. برای تهیه این نوع چرم، سلول‌های بنیادی در محیط آزمایشگاه کشت می‌شوند تا نسخه‌ای مشابه پوست حیوانات تولید شود؛ بنابراین انتظار می‌رود که این نوع چرم درست به‌اندازه همان چرم‌های حیوانی معمولی مقاوم و دیرپا باشد.استلا مک‌کارتنی (Stella McCartney)، طراح مد بریتانیایی و از شاخص‌ترین فعالان محیط‌زیست در این حوزه، قرار است در ماه اوت، یعنی نزدیک سه ماه دیگر، کیف و کفش‌هایی از جنس چرم انگور روانه بازار کند و تا پایان همین سال میلادی هم از ساختار ریشه‌مانند قارچ، کیفی چرمی تولید و عرضه کند. اولین کفش‌های چرم گیاهی برند آلبردز (Allbirds) هم از روغن گیاهی و لاستیک طبیعی تولید و در زمان مناسب روانه بازار خواهند شد. نیکول رولینگ (Nicole Rawling)، مدیرعامل مؤسسه خیریه‌ای در کالیفرنیای آمریکاست که می‌کوشد با گردهم‌آوردن برندها، دانشمندان و سرمایه‌گذاران، تولید نسل بعدی مواد غیرحیوانی موردنیاز برای تهیه پارچه را تسریع کند. به گفته او، سال گذشته 980میلیون دلار برای تولید پارچه‌هایی که فاقد مواد حیوانی مانند پشم و ابریشم باشند، سرمایه‌گذاری شده است.اما مشکلی که وجود دارد این است که چرم‌های گیاهی نمی‌توانند ازنظر دوام و ماندگاری با چرم‌های حیوانی، به‌خصوص چرم گاوی، رقابت کنند و این می‌تواند روی طول عمر محصولاتی که از چرم گیاهی تولید می‌شوند، تأثیر بگذارد. یکی از پژوهشگران مد سازگار با محیط‌زیست در دانشگاه هنر لندن، برای تشریح این مسئله روی یک جفت کفش گیاهی مثال می‌زند. او می‌گوید: فرض کنیم تأثیر زیست‌محیطی اولیه این کفش‌ها کمتر باشد؛ بااین‌حال، اگر به‌جای 10 سال فقط یک سال به ما کار بدهند و مجبور شویم هر سال عوضشان کنیم، تأثیر زیست‌محیطی نهایی آن‌ها خیلی بیشتر از کفش‌های حیوانی خواهد بود.شاید مناقشه‌برانگیز به نظر برسد؛ اما راه‌حلی که تا اینجای کار برای این مشکل پیشنهادشده، استفاده از پلاستیک است. بسیاری از چرم‌های غیرحیوانی تولیدشده پوششی از جنس پلی‌اورتان دارند تا دوام و ماندگاری‌شان بیشتر شود. تعدادی از برندهای پوشاک برای تهیه چرم‌های غیرحیوانی موردنیاز خود با شرکت وجیا (Vegea) همکاری می‌کنند. این شرکت در تولید چرم‌های گیاهی از نوعی پلی‌اورتان با پایه آبی استفاده می‌کند و البته مدعی است که این ماده در مقایسه با تمام پلی‌اورتان‌های دیگر آسیب کمتری به محیط‌زیست می‌زند؛ اما فیلیپا گروگان (Philippa Grogan) از مؤسسه زیست‌محیطی اکوایج (Eco-Age)، باور دارد که ترکیب‌کردن مواد طبیعی و مصنوعی باعث می‌شود محصولات تولیدشده در پایان عمرشان برای محیط‌زیست مشکل‌ساز شوند؛ چون وجود پلاستیک قابلیت تجزیه‌پذیری آن‌ها را کم می‌کند. بااین‌حال، به نظر می‌رسد صنعت چرم گیاهی مصمم است این مشکل را هم حل کند و احتمالا وجود فضای رقابتی بتواند شرکت‌ها را وادار کند راه‌حل‌هایی ارائه دهند که با محیط‌زیست سازگارتر باشند.

 

منبع: گاردین