تواناییهایتان را بشناسید
گاهی احساس میکنیم بدون جهت در حال حرکت هستیم و نمیدانیم چه میخواهیم؟ نمیدانیم به چه چیزی علاقه داریم؟ نمیدانیم مقصد نهاییمان کجاست؟ درواقع هدف مشخصی نداریم؛ اما راهکارهای محمدعلی شهبازی، روانشناس و مدرس رشد فردی، به شما کمک میکند به شایستگیها و تواناییهای خود پی ببرید و از ذهن سردرگمتان رهایی پیدا کنید.
ما زمانی دچار سردرگمی میشویم که نمیدانیم چه میخواهیم؟ نــمــیدانــیـم هــدفــمــان چیست و مقصد نهاییمان کجاست؟ پس در مرحله اول باید چرایی زندگیمان را پیدا و بررسی کنیم که هدفمان از زندگیکردن چیست؟حالا چگونه هدفمان را مشخص کنیم؟ این کار ممکن است از یک روز یا حتی یک ماه و حتی بیشتر زمان ببرد؛ ولی یکبار برای همیشه وقت میگذارید و خواستهتان را مشخص میکنید.
هیچ چیز لذتبخشتر از این نیست که در مسیری که برای آن ساخته شدهاید، با عشق و علاقه قدم بردارید؛ اما اگر به چند مسیر علاقه دارید یا نمیدانید هدفتان چیست، از روشهای زیر استفاده کنید.
مدتی از رسانههای اجتماعی فاصله بگیرید
در جامعه امروزی که ما دائم با انواع و اقسام فناوری سر و کار داریم، احساس جداافتادن و قطع ارتباط با خود سریعتر از آنچه تصور کنید، اتفاق خواهد افتاد؛ همچنین باعث میشود باورهای اشتباهی درون شما رخنه پیدا کند.رسانهها،کامپیوتر و فناوری ارتباطات ما را با واقعیتی «مجازی» مواجه کرده که بسیار مشابه واقعیت است.به هرحال، آیا تابهحال پیش آمده است که یک روز، یک هفته یا حتی یک ماه خودتان را از دنیای دیجیتال دور نگه دارید؟قطع ارتباط با دنیای مجازی در عین حال به معنی بازگشت به خود و رهایی از سردرگمی و تمرکز بر آنچه برایتان مهم است، میشود. به این ترتیب میتوانید ارتباط با خودتان را تقویت کنید و مطمئنا این کار آرامش مورد نیاز برای فکرکردن درباره خود و پرورش ذهن، روح و بدن شما را فراهم میکند.
صداهای مزاحم را خاموش کنید و...
همیشه افرادی در مسیر زندگی هستند که با شما و مسیری که در زندگی انتخاب کردهاید، مخالف هستند. به عبارت دیگر، ممکن است شما با حرفهایشان، قضاوتهایشان و نظرهایشان دچار بیانگیزگی شوید یا حتی از هدفتان صرفنظر کنید.این دیگر هنر شماست که نباید تحتتأثیر این نظرها قرار بگیرید؛ نباید اجازه دهید که دیگران روش خودشان را به شما تحمیل کنند.«استیو جابز» در این باره میگوید: نگذارید صدای نظرهای دیگران، صدای درونی شما را خاموش کند و از همه مهمتر، شجاعت دنبالکردن صدای درون یا همان صدای قلب خودتان را داشته باشید؛ چون صدای درونتان تا حدودی میداند شما واقعا در زندگی خود میخواهید به چه کسی تبدیل شوید. به هر صدای دیگری غیر از این دو توجه نکنید. تنها کسی که شما را از رسیدن به خواستههایتان بازمیدارد، خود شما هستید؛ پس جنبه راحتطلب و تأثیرپذیر شخصیت خودتان را از مسیر زندگیتان بیرون کنید. به قول معروف، از منطقه امن خود بیرون بیا، رشد آن طرف است.
ندای درونت را به چالش بکش
اگر به دنبال رهایی از سردرگمی یا تغییر در زندگی هستید، باید ندای درونی خود را به چالش بکشید؛ مثلا اگر دائم با خودت میگویی من مسیر زندگیام را گم کردهام و نمیدانم هدفم چیست و در زندگی ثبات یا مسیر مشخصی ندارم، در زندگی همینها را جذب خواهیم کرد و بیشتر از قبل دچار سردرگمی خواهیم شد.گفتوگوی درونی شما با شبکه پیشفرض مغز یا DMN مرتبط است، DMN بخشی از وجود شماست که همیشه نگران اتفاقهایی است که ممکن است بیفتد و آنچه دیگران درباره شما ممکن است فکر کنند.از سوی دیگر، این شبکه به درمانهای زیستی و روانشناختی پاسخ میدهد؛ یعنی بهراحتی میتوانید سیستم و فرکانس این شبکه را تغییر دهید.حالا صدای درونی شما چگونه است؟ هرچقدر که صدای این سخنگوی درون کنترل شده و به سمت سکوت هدایت شود، انسان آمادگی بیشتری برای دریافت الهامها یا به زبان روانشناسی نوین، درک خویشتن واقعی پیدا میکند و یکی از بزرگترین و تأثیرگذارترین کارها تمرین مراقبه و سکوت زیاد در طول روز است تا آرامآرام ذهن بهسمت بیفکری سوق پیدا کند.
تکیهگاه خودت باش
بـــهـــرهبـــردن از اعتمــادبــهنـفــس و تکیهکردن به خود، کمک میکند بتوانید خودتان را پیدا کنید. اگر حس ارزشمندی به خودتان نداشته باشید، قطعا به حرفهایی که دیگران درباره شما خواهند گفت، گوش میکنید؛ پس خودتان را باور کنید و به خود ایمان داشته باشید، به احساساتتان اعتماد کنید، درباره خودتان صبور باشید و تواناییهایتان را در هیچ مرحلهای از زندگی دستکم نگیرید.به قضاوتها و فرایندهای تصمیمگیری و اشتباههایتان اعتماد کنید و آنها را بپذیرید و خود را سرزنش نکنید؛ چون همه ما در زندگی مرتکب خطاهایی میشویم و از طریق همینها میتوانیم رشد کرده و خودمان و هدفمان را پیدا کنیم.بیاموزید که روی عزت نفس و اعتمادبهنفس خودتان کار کنید تا به مرحلهای برسید که انتقادهای بیجای بقیه نتواند در شما احساس ضعف و حقارت ایجاد کند (یکی از مهمترین دلایل سردرگمی در ما، نفوذ اطرافیان و نظرهای آنها در تصمیمگیریهای ماست).
نظر دیگران را درباره خود بپرسید
گاهی اگر نمــیدانــیــد علاقـهتــان چیست و چه هدفی دارید، با این پرسش از دیگران میتوانید به جوابهای جالبی برسید: به نظر شما من در چه زمینهای استعداد دارم؟ یا چه مهارت و کاری را خوب انجام میدهم؟این سؤال را بپرسید و به جوابهای مشابه فکر کنید. بهخاطر داشته باشید که نظر دیگران ۱۰۰ درصد مهم نیست؛ اما میتواند، برخی از حوزههای شخصیتیتان را مشخص و به شما کمک کند؛ البته یک نکته مهم دراینباره وجود دارد؛ گاهی اوقات کسانی که از همه به ما نزدیکتر هستند، میتوانند از زاویه دیگری به ما نگاه کنند و نظرهایی بدهند که باعث نتیجه عکس شود؛ مثلا «تو از عهده هیچ کاری برنمیآیی، یا تو در هیچ زمینهای استعداد نداری!» این جمله برمیگردد به قسمت صداهای مزاحم که نباید گوش بدهید.
سکوت کنید
مورد دیگری که میتواند برای رهایی از سردرگمی و پیداکردن هدف و مسیر به شما کمک کند، این است که سکوت کنید، کمتر حرف بزنید و بیشتر به خود رجوع کنید.اگر مدتی را در سکوت بگذرانید و به خودتان فکر کنید، به شناخت بیشتری از خودتان دست خواهید یافت. هنگام سکوت، شما با ذهن آرامتری به ارزیابی خودتان میپردازید و ارزشهای خودتان را کشف میکنید.یافتن ارزشهایتان و عمل بر اساس آن، به ایجاد حس مفید بودن در شما کمک میکند؛ مثلا اگر یکی از ارزشهای شما رسیدگی به محیطزیست یا کمک به دیگران است، با انجام این کار، آرامش و عزت نفس بیشتری را به درون خود دعوت میکنید.
باورهای خودت را رصد کن
نــکتــه بعدی که بــاعــث ایــجــاد سردرگمی میشود، نداشتن باور درست است که اگر تا اینجا، مسیر صحیح و هدف خود را یافتهاید، برای اینکه در طی مسیر و حرکت دچار سردرگمی نشوید، باید باورهایتان را اصلاح کنید. چگونه؟با استفاده از تکنیک زیر، خواسته و هدف خود را به خودتان بگویید؛ مثلا «من با صدای زیبای خود میتوانم به ثروت و موفقیت برسم.» به محض اینکه خواسته خود را میگویید، هر عبارت یا جملهای که از ذهنتان عبور میکند، آن باور محدودکننده شماست. خیلی سریع همه آن را روی کاغذ یادداشت کنید و روبهروی آن جمله مثبت و برعکسش را بنویسید؛ مثلا: «اینجا ایران است و نمیشود، اگر بخواهم با صدا موفق شوم، باید به کشور دیگری بروم یا با صدا که نمیشود ثروتمند شد.»این جملهها را یادداشت کنید و روبهروی آنها مثبتش را بنویسید؛ مثلا: «من در ایران در شهر… میتوانم با صدایم به موفقیت برسم.»حالا این باورهای درست و مثبت را بارها و بارها با خود تکرار کنید. اگر باورهای درست درون خودتان ایجاد کنید، هیچگاه در طی مسیر دچار سردرگمی نخواهید شد.
عمل کنید
بیشترین موردی که به شما کمک میکند هدفتان را پیدا کنید و از سردرگمی راحت شوید، این است که به تمام مطالبی که تا اینجا خواندید، عمل کنید(به عمل کار برآید به سخنرانی نیست).گمکردن خود در زندگی همیشه بد نیست؛ در عوض به شما کمک میکند رسالت الهی خود را پیدا کنید و خود را مجددا مورد ارزیابی قرار دهید.
افزودن دیدگاه جدید