افسردگی از جمله اختلالاتی است که به‌نحو چشمگیـــری بــاعـــث اختـــلال در عملکـــرد فیــزیــکی و جسمــی، افــزایــــش ابتــــلا بـــه بیمــاری‌های مختلف و یا افزایش مرگ شده است. امروزه به‌دلیل عوارض زیاد و غیرقابل‌جبرانی که داروهای شیمیایی برای درمان این بیماری به همراه داشته، رویکــرد جهـانــی بــه سمــت استفـــاده از درمان‌های گیاهی روزبه‌روز بیشتر شده است. به نمونه‌هایی از آن با نظر دکتر بهنام یوسفیان، محقق طب سنتی و استاد گروه گیاهان دارویی دانشگاه آزاد (واحد شهرضا) اشاره می‌کنیم. برخی از گیاهان دارویی سال‌هاست که در طب سنتی برای درمان بسیاری از بیماری‌ها ازجمله افسردگی و اضطراب و به‌عنوان آرام‌بخش به‌کار می‌روند؛ اما استفاده از این گیاهان نیز ممکن است در بعضی افراد باعث بروز آلرژی شود و اثرات منفی داشته باشد که در این صورت با بروز هر مشکل باید از مصرف آن‌ها خودداری کرد.
اسطوخودوس
یکی از گیاهانی که در رفع افسردگی و استرس مؤثر است، اسطوخودوس است. استفاده از دم‌کرده این گیاه (دم‌کرده چهار تا پنج‌گرم سرشاخه‌های گل‌دار آن در یک لیوان آب‌جوش به مقدار سه تا چهار فنجان در روز بین غذا مصرف شود) نه‌تنها باعث درمان افسردگی می‌شود؛ بلکه در درمان سردردهای یک‌طرفه، میگرن و ناراحتی‌های عصبی نیز تأثیر دارد؛ البته می‌توان از اسانس این گیاه به‌صورت بخور در فضای اتاق برای افزایش هوشیاری و بهبودی افسردگی استفاده کرد.
سنبل‌الطیب
ازجمله گیاهان دیگر در درمان افسردگی می‌توان به سنبل‌الطیب اشاره کرد، این گیاه از قدیم‌الایام در درمان بیماری‌های عصبی کاربرد فراوان داشته است. در حال حاضر نیز نتایج تحقیقات انجام‌شده بر روی این گیاه نشان داده که استفاده از دم‌کرده و یا عصاره آن در درمان بیماری‌های عصبی، به‌ویژه افسردگی، رفع سردردهای ناشی از سیگارکشیدن و میگرن مؤثر است.
بادرنجبویه
بادرنجبویه داروی موردعلاقه پزشک بزرگ ایرانی، ابوعلی‌سینا بود که برای تقویت قلب و انبساط روح تجویز می‌کرده است. استفاده از این گیاه به‌عنوان یک داروی ضدافسردگی تا قرن هفدهم ادامه داشت، در این زمان کولپپر، گیاه‌پزشک بریتانیایی اعلام کرد که این گیاه تمام ناراحتی‌ها و افکار ناملایم را که ناشی از بیماری مالیخولیایی و صفرای سیاه است، از مغز بیرون می‌کند. آزمایش‌های جدید بر روی حیوانات آزمایشگاهی تأیید می‌کند که اثر آرام‌بخشی بادرنجبویه به‌این‌علت است که گیاه همانند یک داروی مسکن بر روی دستگاه عصبی مرکزی عمل می‌کند. گیاه‌پزشکان و عطاران، روغن بادرنجبویه را برای از بین بردن افسردگی، نگرانی، بی‌قراری و سردردهای عصبی تجویز می‌کنند.
گل محمدی
دم‌نوش گل محمدی، خواب‌آور است و استرس و اضطراب را تا حد زیادی کم می‌کند؛ بنابراین اگر شغل پرتنشی دارید، به شما توصیه می‌کنیم روزانه صبح‌ها یک فنجان دم‌نوش گل محمدی میل کنید؛ این کار باعث می‌شود بر استرس کاری غلبه کنید. برای تهیه دم‌نوش چندعدد گل تازه یا خشک‌شده را داخل قوری محتوی آب‌جوش بریزید و بگذارید دم بکشد و سپس میل کنید.
راعی
از دیگر گیاهان که برای درمان افسردگی می‌توان به آن‌ها اشاره کرد، گل راعی یا علف چای است که اثرات مفید آن‌ها در درمان این بیماری به اثبات رسیده است.این گیاه ابتدا در آلمان برای ازبین‌بردن افسردگی خفیف به‌کار برده می‌شد و دارای همان آثار ضدافسردگی با کمترین عوارض بود. میزان مصرف این گیاه، ۴۵۰میلی‌گرم برای دوبار در روز است. در برخی از افراد این میزان اگر در صبح و بعدازظهر مصرف شود، پس از چهارهفته نتایج مفیدی خواهد داشت؛ البته ریسک اصلی آن تنها ممکن است تداخل با داروها و مکمل‌های دیگر باشد که بهتر است برای مصرف با پزشک مشورت شود.
بابونه
بابونه، یکی از گیاهانی است که می‌تواند در بهبود وضعیت روحی انسان کمک‌کننده باشد. بررسی‌ها نشان می‌دهند مصرف این گیاه دارویی در بسیاری از موارد با رفع مشکلات خواب، بهبود وضعیت خلقی و کاهش اضطراب رابطه دارد؛ درنتیجه می‌تواند به‌عنوان یک گزینه مناسب در درمان افسردگی قرار بگیرد.
زعفران
گیاه زعفران نیز ضداسترس و شادی‌آور است. مطالعات نشان داده که این گیاه برای ارتقای روحیه مناسب است و می‌تواند به‌عنوان یک دم‌نوش مناسب برای کاهش افسردگی کاربرد داشته باشد.به‌هرحال زعفران به‌خاطر طعم و عطرش در سفره‌های ایرانی بسیار مورداستفاده قرار می‌گیرد و هرچند نسبت به گذشته مصرف کمتری پیداکرده ؛ اما بهتر است بدانید زمانی که فرد زعفران استفاده می‌کند، بر روی انتقال‌دهنده‌های عصبی تأثیر می‌گذارد و در این حالت سروتونین، نوراپی نفرین و دوپامین می‌تواند به‌عنوان یک دارو برای درمان اختلالات افسردگی، اضطراب و اختلال خواب استفاده شود.
