چگونه پاییز سالمی را رقم بزنیم؟

صدای پای پاییز کم‌کم به گوش می‌رسد و البته چند روزی است که حال‌وهوای آن فرارسیده است، حال‌وهوایی که برای برخی خوشایند و برای بسیاری ناخوشایند است؛ بنابراین باید ببینیم چگونه می‌توان پاییز سالمی را برای خود رقم زد؟ در این زمینه محمدجواد کاردانپور، محقق طب سنتی و بنیان‌گذار موسسه ایوان، شما را راهنمایی می‌کند.در این فصل منافذ باز است و سرما زودتر بر بدن نفوذ پیدا خواهد کرد؛ بنابراین انسان باید بیشتر مراقبت کند و بدنش را از سرما بپوشاند؛به‌خصوص گرم نگه‌داشتن کلیه‌ها اهمیت زیادی دارد. 
تاریخ انتشار: 02:46 - سه شنبه 1401/06/29
مدت زمان مطالعه: 4 دقیقه
no image
اما در تابستان چند اتفاق مهم در بدن می‌افتد که به واسطه آن تغییرات بسیاری در بدن حاصل می‌شود و مراقبت‌هایی را نیاز دارد؛ چراکه به جهت گرمای شدید و حرارت بسیار، بلغم در بدن انسان پخته شده و بهتر خارج می‌شود؛ صفرای زیاد هم در تابستان گاهی سوخته شده و تبدیل به سودا می‌شود؛ اما اگر دفع نشود و سرمای شدید به آن برسد، باعث انجماد آن شده و خروجش بسیار سخت خواهد شد؛بنابراین انواع خروجی‌ها بسته به تعادل بدن باید باز شود تا سودا یا خون پخته شده دفع شود و ضرر زیادی در این ایام سرد به فرد نرساند.
 
ماه اول پاییز
در اول پاییز نوشیدن مسهل مناسب است.خوردن شیرینی‌های طبیعی نیز سودمند است.خوردن گوشت‌های معتدل هم نافع است؛ مانند گوشت بز یک‌ساله و گوسفند یک‌ساله؛ اما از خوردن گوشت گاو و زیاده‌روی در گوشت‌های بریان‌شده باید پرهیز کرد؛ ضمنا از نظر اختلاف هوا و تأثیر مختلف آن بر مزاج باید در خوردن گوشت احتیاط کرد. در بحث خوردن گوشت‌ها در این فصل باید اعتدالی در سرما و گرما در نظر گرفت؛ نه اینکه گوشت بسیار سرد باشد (مثل گوشت گاو) و نه اینکه گوشت خیلی گرم باشد (مثل گوشت شتر و گوشت میش)؛ باید میانه را در طبیعت انتخاب کرد؛ چون حرارت زیاد تابستان باعث غلیظ‌شدن مواد پخته شده و سرمای شدید موجب انجماد آن می‌شود؛ از این رو باید همان حالتی را که تابستان در خون ایجاد کرده و باعث نضج خون شده است، نگه‌داشت تا بدن را برای دفع بهتر این فضولات آماده کند.از رفتن زیاد به حمام در اول ماه باید اجتناب کرد؛ البته دوش‌گرفتن در این زمان اشکال ندارد.از خوردن خربزه، خیار، گرمک، طالبی و هندوانه باید دوری جست و در کل نباید از میوه‌های تابستان در فصل غیر خودش استفاده کرد؛ دیگر اینکه رطوبت بالای این نوع میوه‌ها باعث می‌شود بدن به سمت بلغم برود و فضولاتی که تحلیل رفته دوباره به انجماد برسد و نتوان آن‌ها را به خوبی خارج کرد.
 
 ماه دوم پاییز
در ماه دوم پاییز، بادهای مختلف می‌وزد و به‌اصطلاح باد صبا نفس می‌کشد.در این ماه از فصد (رگ‌زدن) و آشامیدن دوا باید اجتناب کرد.در این ماه خوردن گوشت پروار و چرب برای بدن مفید است.در این ماه خوردن انار ملس و میوه‌هایی مثل مرکبات بعد از طعام سودمند است.گفتنی است؛ میوه‌ها در هر فصل، طبیعت و خواص متفاوت دارند؛ برای مثال، میوه‌های فصل تابستان بیشتر آبدار و شیرین هستند و به دلیل گرمای شدید تابستان و حرارت معده نیاز به میوه کمکی برای هضم غذا نیست و غذا به‌خوبی هضم خواهد شد؛ ولی میوه‌های پاییز و زمستان مثل پرتقال، نارنگی، لیمو و انار به‌خصوص انار ترش خاصیت هضم‌کنندگی بالای غذایی دارند؛ چون پاییز و زمستان معده سردتر است و نیاز به چیزی دارد که در هضم کمک‌کننده باشد؛ از این رو در اواسط پاییز که قرار است بدن آمادگی کامل برای دفع داشته باشد و خروجی‌های خوبی را برای بدن تأمین کند، نباید فعالیت سنگین بر معده حمل کرد و هضم ضعیف معده نباید تلاش بیش از حد به قلب (برای خون‌رسانی) و معده (برای هضم) تحمیل کند؛ ازاین‌رو سفارش شده است بعد از غذا از انار ملس و میوه‌های این فصل که هاضم هستند و هضم را بیشتر خواهند کرد، کمک گرفت.بهتر است گوشت‌ها که قرار است استفاده شود، در این ماه به همراه توابع یعنی مسهل‌های آن‌ها استفاده شود که باز هم هضم آن‌ها سنگین نشود. توابعی که به همراه گوشت استفاده می‌شود برای به اعتدال رساندن آن‌ها شامل سماق، سرکه و حبوبات است.در این ماه باید یک عمل دیگر را انجام داد تا خروجی بهتر صورت پذیرد؛ اینکه نباید سردی‌ها را بر بدن غالب کرد. سردی‌ها باعث انجماد می‌شوند. سردی زیاد باعث جذب‌نشدن مواد و کندشدن فعالیت‌های مفید بدن می‌شود.گفتنی است؛ رأس این سردی‌ها مایعات است. حاکم تمام مایعات آب است؛ حتی سفارش شده نسبت به فصول دیگر باید در این ماه آب کم نوشیده شود و همین‌طور باید دفع را هم بالا برد و رطوبت‌های اضافی بدن را توسط ریاضت و حرکت کردن و تعریق بیشتر کرد تا رطوبت‌های اضافی بدن به‌وسیله عرق‌کردن خارج شود.باید بدانید نوشیدن آب به مقدار زیاد باعث افزایش رطوبت‌ها، سستی اعصاب، کندی ذهن و سوء هاضمه و نیز مایه استعداد مزاج برای امراض بسیار می‌شود.
 
 پایان پاییز
در این ماه آشامیدن آب در شب نهی شده است (هر چند نوشیدن آب در شب همیشه بد است و پیامبر (ص) سفارش به خوردن خرما بدون آب برای کسی که رطوبت زیاد دارد و سفارش به خوردن آب به همراه خرما در شب قبل از خواب را فرموده‌اند) ضمن اینکه هشدار داده شده است اگر فرد آب به تنهایی در شب مصرف کند، چه بسا احتمال سکته را بالا خواهد برد؛ همچنین در حدیث دیگری به خوردن عسل یا خرما بعد از مصرف ماهی که غذای سردی است، توصیه شده است؛ اگر کسی بخوابد، درحالی‌که ماهی در شکم دارد و بعد از ماهی خرما و عسل نخورده است، اگر به فالج (سکته) مبتلا شد، کسی را ملامت نکند! حال اگر در اواخر پاییز که اوج خشکی و سردی است و سرمای شدیدتر زمستان در راه است، باید مایعات و آب را در شب نهی کرد تا بیماری‌هایی از این قبیل ایجاد نشود. با این اوصاف؛ نوشیدن آب هر روز در صبح، یک جرعه آب گرم باشد؛ البته نوشیدن آب در صبح ناشتا طبق روایات دیگر نهی شده است و آن را باعث ازدیاد بلغم بیان می‌کنند و هر کس آب صبح ناشتا بنوشد، موجب زیاد شدن بلغم در بدنش خواهد شد؛ اما این سفارش برای کسانی که تشنه هستند و مجبور به نوشیدن آب هستند، به صورت آب گرم آن‌هم یک جرعه اشکال ندارد.باید از خوردن سبزی‌هایی مانند کرفس و نعناع و شاهی یا ترتیزک دوری کرد. زمانی که فصل به سردی و خشکی زیاد رسید، همانند یخ می‌شود که هم سرد است و هم خشک؛ به همین جهت نباید در گرمی‌ها افراط کرد؛ مثل اینکه کسی بخواهد یخ را آب کند و آن را روی آتش بگذارد. این یخ به جای آب‌شدن، می‌سوزد و بدن را به‌مرور تحلیل می‌برد و باعث انسداد در بدن می‌شود؛ ولی بهتر است یخ را در نزدیکی جایی که حرارت ملایم دارد، نگه داشت تا به‌مرور آب شود و دچار سوختگی نشود. از این رو سفارش شده است سبزی‌های بسیار گرم مثل شاهی و کرفس و نعناع (که در گرمای خود بسیار شدت دارند) استفاده نشود؛ چون موجب این سوختگی در بدن و خون انسان می‌شود.
 
 
 
 
 
  • اصفهان زیبا
    پایگاه خبری اصفهان زیبا

    لیلا کهلانی