حسین قناعت، نویسنده و کارگردان، درباره فیلم «سلفی با رستم» و ایده آن میگوید: «ایده فیلم از یک رمان خارجی با عنوان “سیاه دل” اثر کورنلیا فونکه آمده است. جادویی در این کتاب بود که بسیار دوست داشتم و سراغ آن رفتم. البته تلاش کردم کاملا فضای فیلم را سازگار و مناسب فضای ایران کنم. دوسه سال ذهنم درگیر این موضوع بود و به جرئت میتوانم بگویم این فیلم از دلیترین فیلمهایی است که تاکنون ساختهام. به سیاق اکثر فیلمهایم هم سعی کرده ام سرگرمی، شادابی و ریتم تندی را در فیلم ایجاد کنم تا مخاطب کودک با آن همراه شود. علاوه بر این، دو موضوع مهم برای بچهها در این فیلم هست که ذهن من را بسیار به خودش مشغول کرده بود و خوشبختانه موفق شدم در این فیلم به این دو موضوع بپردازم. یکی تشویق بچهها به کتاب خواندن و دیگری آشنایی با چند شخصیت شاهنامه. البته این پرداختن به شخصیتهای شاهنامه در فضایی واقع گرا در فیلم شکل گرفته است.»
تلاش برای معرفی شخصیتهای شاهنامه به بچهها
قناعت در تکمیل صحبتهایش درباره فیلم «سلفی با رستم» درباره اهمیت پرداختن به شخصیتهای تاریخی و اسطورهای میگوید: «در دوران ابتدایی و در کتابهای فارسی دوران ما درباره داستانهای شاهنامه و شخصیتهای آن مطالبی وجود داشت و حتی خاطرم هست شعر آرش کمانگیر زندهیاد سیاوش کسرایی در کتاب پنجم دبستان خوانده میشد و من در کلاس چهارم حتی قبل از رفتن به کلاس بالاتر این شعر را حفظ کرده بودم و بسیار آن را دوست داشتم. در آن زمان بیشتر از الان شخصیتهای تاریخی و اسطورههای ایرانی در کتابهای درسی میآمد؛ برای همین احساس کردم در زمان کنونی برای بچهها فیلمی برای شناخت شخصیتهای ایرانی کار کنم و دوسه سالی به آن فکر میکردم تا اینکه شرایط مالی تهیه فیلم فراهم شد و فیلم نامه را کامل کردم و فیلم را ساختم و از کلیت آن هم راضی هستم.»
احترام به خانواده محور «والدین امانتی»
این کارگردان به فیلم دیگری که از او در جشنواره سی و سوم کودک و نوجوان اکران میشود هم میپردازد: «فیلم “والدین امانتی” به دو مسئله مهم در شرایط کنونی کشور میپردازد. متاسفانه شرایط اسفناکی بر وضعیت اقتصادی جامعه حکم فرماست و به هیچ عنوان روزنه امیدی حتی اندازه سر سوزن برای شرایط کنونی و آینده نمیتوان متصور بود و طبیعتا این مسائل بغرنج منشأ بسیاری از مشکلات در خانوادهها خواهد شد. وقتی پدر و مادر از لحاظ تامین شرایط اقتصادی شرمنده بچهها میشوند، این شرایط بر روابط والدین و بچهها هم تاثیرگذار خواهد بود. بنابراین تلاش من در این فیلم احترام گذاشتن به چارچوب خانواده است؛ احترامگذاشتن به والدین و بچهها و فهم روابط درون خانواده است.علاوه بر اینکه فیلم به مسئله احترام به محیطزیست و حفظ آن هم میپردازد.»
سرمایه گذار محدود، به کلیت سینمای کودک ضربه میزند
قناعت نکاتی را هم برای ترسیم وضعیت سینمای کودک بیان میکند: «امسال سه فیلم “پیشیمیشی”، “سلفی با رستم” و “والدین امانتی” را ساختم که اولی در حال اکران است و با دو فیلم بعدی هم در جشنواره امسال کودک و نواجوان حضور دارم. مسئله اینجاست که هر سه فیلم را با بودجه شخصی کار کردم و هیچ نهاد دولتی برای ساخت این فیلمها به من کمک نکرد. با این حال، تنها نهادهایی که به سینمای کودک کمک میکنند و به نوعی حامیتولید اینگونه از فیلمها هستند یکی بنیاد سینمایی فارابی و دومی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان است؛ فقط همین دو نهاد. هیچ جای دیگری برای فیلم کودک سرمایهگذاری نمیکند و این اشکال بزرگی است که به سینمای کودک ما ضربه میزند.»
سینمای کودک ایدئال سرگرمیساز پیام دهنده است
او در ادامه به سینمای ایدئال مدنظرش برای کودکان که تلاش کرده در این سالها تولید کند هم اشاره میکند: «به عنوان کسی که سالهاست در سینمای کودک کار میکنم جنس سینمای موردعلاقهام به گونهای است که برای بچهها سرگرمیبیاورد؛ پیام داشته باشد و بتواند از لحاظ قصه آنها را جذب کند. علاقه من این است که خانوادهها از فیلم لذت ببرند و در عین حال سینمادار هم از فیلم خوشش بیاید و از اکران آن استقبال کند. در نتیجه سعی میکنم حتی اگر حمایتی داشته باشم فیلمیرا بسازم که مخاطب خودش را داشته باشد و بتواند اکران شود و فروش داشته باشد.»
وضعیت اکران سینمای کودک تا حدودی بهتر شده است
کارگردان «تپلی و من» درباره مسئله اکران در سینمای کودک که همیشه به عنوان یکی از ضعفهای این نوع از سینما از آن یاد میشده است میگوید: «خوشبختانه در این دو سه سال اخیر به دلیل اکران فیلمهای کودک در سینماها و قانون الزام سرگروهها برای اکران فیلمهای کودک و نوجوان در طول سال، سرمایهگذاران خصوصی تمایل بیشتری برای کار در سینمای کودک پیدا کرده اند.روند نادرستی که در سینمای کودک در سالهای گذشته وجود داشت، این بود که فیلم تولید میشد و بدون پیگیری برای اکران به نوعی در کمدها میماند؛ اما در این دو سه ساله وضعیت تا حدودی برای اکران بهتر شده است.»
قناعت نقطه نظرش درباره اکران آنلاین را هم این گونه بیان میکند: «اکران آنلاین برای همه فیلمها امکان مناسبی نیست. شاید برای برخی فیلمهایی که با بودجه و مخاطب محدود ساخته میشود، اکران آنلاین حتی یک برد به حساب بیاید، اما برای فیلمهایی که برای دیده شدن در سینماها و مخاطبان ساخته شده باشند نمیتواند راه حل مناسبی باشد. دلیل اصلی هم در اینجاست که متاسفانه بسترهای اکران آنلاین فراهم نیست و یک ساعت بعد از اکران نسخه قاچاق فیلم بیرون میآید و ریسک این مسئله برای سینمایی که با سرمایهگذار بخش خـوصی کار میکند امکانپذیر نیست.»
وجود جشنواره کودک یعنی رونق سینمای کودک
قناعت در پایان صحبتهایش به برگزاری جشنواره کودک با شکل و شمایل جدید به دلیل شیوع ویروس کرونا میپردازد: «وجود جشنواره فیلمهای کودک و نوجوان یعنی رونق سینمای کودک و نوجوان. روزهای منتهی به جشواره و زمان برگزاری آن تنها زمان در طول سال است که پرداختن به سینمای کودک اهمیت پیدا میکند. این زمان دو سه هفتهای باعث میشود چند روزی هم درباره سینمای کودک و آسیبشناسی و اهمیت آن صحبت شود. اگرچه بعد از جشنواره عموما بحثها رها میشود تا جشنواره سال آینده اما اگر همین جشنواره نبود این تعداد اندک فیلم کودک هم در سینمای ایران ساخته نمیشد و در حقیقت جشنواره در رونق سینمای کودک و نوجوان نقش بسزایی دارد.»