مغازه‌داران پشت کرکره‌های پایین و چراغ‌های خاموش راه‌های جدیدی را برای فروش امتحان می‌کنند. اگرچه هنجارشکنی است، ولی محدودیت‌های کرونایی فشار بی‌سابقه‌ای به آن‌ها تحمیل کرده‌است. آن‌ها باید هزینه‌های ثابت مثل اجاره مغازه را بپردازند، چک‌ها را پاس کنند و اقساط بانک را در زمان مشخص تسویه کنند، ولی اجازه کسب درآمد ندارند.

کاسبی قاچاقی در خزان بازار

پاساژها و فروشگاه‌های اصفهان خلوت‌ترین روزهای سال را تجربه می‌کنند و از صبح اولین روز آذرماه کرکره فروشگاه‌ها بالا نرفته‌است. اجرای قانون ممنوعیت کسب‌وکارها برای کسبه اصفهان ضرر و زیان بزرگی به دنبال دارد؛ پوشاک فروشان این روزها با استفاده از روش‌های مختلف به کسب درآمد می‌پردازند تا بازار پاییزی را مانند بازار شب عید از دست ندهند. در این میان، تعداد زیادی از پوشاک فروشان به فروش آنلاین روی آورده‌اند، آن‌ها با تبلیغ در صفحات پربازدید اصفهان تلاش می‌کنند تا اجناس را اینترنتی بفروشند و رایگان به مشتری تحویل دهند. عده‌ای دیگر از فروشگاه‌داران نیز روش‌های متفاوتی برای کسب درآمد در پیش گرفته‌اند؛ برای نمونه یکی از پوشاک‌فروشاک اصفهان در صفحه مجازی فروشگاه خود نوشت: «مشتریان عزیز می‌توانید هر تعداد از مدل لباس‌های ما را انتخاب کنید، ما آن‌ها را برایتان درب منزل می‌آوریم تا در خانه پرو کنید و 15 تا 30 دقیقه منتظر می‌مانیم، اگر لباسی را پسند کردید که وجه آن دریافت می‌شود، درغیر این صورت بدون پرداخت کوچک‌ترین وجه بابت کرایه، لباس‌ها را به ما بازگردانید.» این تنها تبلیغ عجیب در این روزهای کرونایی نیست و مانتو فروش دیگری به مشتریان خود وعده می‌دهد: «عکس مانتو و پالتوهای مورد نظر خود را برای ما ارسال کنید تا ما در کمتر از یک ساعت عکس تن‌خور آن را توسط مدل‌هایمان برای شما ارسال کنیم.» یکی از پوشاک‌فروشــــان سیتی‌سنتر برای خریداران امکان فروش زنده را درنظر گرفته است، یعنی با خریداران در اینستاگرام لایو می‌گیرد تا مدل‌های مختلف پوشاک را به صورت زنده مشاهده کنند. بررســــی‌هـــا نشان می‌دهــــد تمــــــام پوشاک‌فروشان اصفهانی به کسب‌وکارهای آنلاین روی نیاورده‌اند و فروش زیرپوست بازار جریان دارد. درواقع اعمال محدودیت‌ها بر اثر کرونا سبب شده کسب‌وکارها زیرزمینی شوند و کاسبان با وجود چراغ‌های خاموش و کرکره‌های پایین به کسب‌وکار می‌پردازند. براساس مشاهدات میدانی از بازار اصفهان، دسته‌ای از پوشاک‌فروشان هر روز تعداد کمی مشتری را به فروشگاه خود می‌برند؛ خریداران از یکی دو روز قبل با فروشگاه‌داران جهت خرید لباس هماهنگ می‌کنند تا چند دقیقه‌ای برای پرو لباس به فروشگاه بروند. فروشگاه دار نیز بعد ازظهرها یک یا دو مشتری را به بهانه‌های مختلف مانند تمیزکاری همراه خود به مغازه می‌برد. علی، پوشاک‌فروش چهل و چند ساله اصفهانی دراین‌باره می‌گوید: «بعضی از همکاران ما به طریق مختلف به فروش اجناس خود می‌پردازند، ما می دانیم کرونا خطرناک است، ولی چاره چیست؟! صنف ما اول سال هم تعطیل بود و اکنون نه تنها اجاره بها مغازه را نداریم بلکه نمی‌توانیم یک لقمه نان در بیاریم.»
این روزها در بازار اصفهان که قدم می‌زنیم، همه چیز تعطیل به نظر می‌رسد. ولی بازار با وجود تعطیلی شلوغ است و آدم‌های زیادی حضور دارند که در دست تعدادی از آن‌ها نایلون‌های خرید جلب توجه می‌کند. پس از چند دقیقه قدم‌زدن در بازار، کرکره مغازه‌هایی تا نصفه‌ بالا می‌آید، پسر جوانی خارج می‌شود و اطراف خود را دقیق نگاه می‌کند تا شرایط را بسنجند. سپس با تلفن خود صحبت می‌کند و سه نفر با نایلون‌های خرید از فروشگاه خارج می‌شوند! صاحب این مغازه علت کسب‌وکار پنهانی‌اش را این گونه می‌گوید: «می دانم نباید فعالیت کنیم، می دانم کرونا در کمین است، ولی نمی‌دانم پول اجاره را از کجا بیاورم؟! نمی‌دانم چک عمده فروشان را چطوری پاس کنم؟! نمی‌دانم چگونه خرج خوراک زن و بچه‌ام را دربیاورم؟!» بازاریان باوجود تعطیلی و محدودیت‌های کرونایی، ترس از پاس نکردن چک و نپرداختن اجاره بهای خود دارند و ناچار به فروش اجناس خود به هر نحوی هستند. از این رو بازار پوشاک اصفهان از اول آذرماه به ظاهر تعطیل است ولی پشت پرده خبر از داستانی دیگر است.