بر خلاف باور مردم مبنی بر زیاده‌خوری در شب یلدا، به دلیل طولانی‌تر بودن چنین شبی در سال! کارشناسان ضمن منع این باور، همیشه توصیه بر اعتدال در هر گونه مواد غذایی دارند. به هر حال مراسم شب یلدا در ایران امروز نیز مانند آیین کهن برگزار می‌شود. در این شب خوردن برخی میوه‌ها، آجیل مخصوص و تنقلات مرسوم است؛ اما در انتخاب باید توجه ویژه داشت.

چیپس و پفک یا نخودچی و کشمش؟

چند سالی است که خوردن تنقلات سالم جای خود را به خوردن چیپس و پفک و دیگر خوراکی‌های مضر داده است. در قدیم تنقلاتی مثل نخودچی، کشمش، گندم، شاه‌دانه، پر هلو، پر زردآلو و... مصرف می‌شد؛ اما حالا بسیاری به جای این خوراکی‌های سالم، چیپس و پفک و تنقلات ناسالم را سر سفره یلدا می‌آورند!
بهتر است بدانید، شب یلدا فرصت مناسبی است تا بتوان به افراد، به‌خصوص به کودکان و نوجوانان، آموزش داد تا خوردن تنقلات سالم مانند آجیل و میوه‌های خشک را جایگزین مصرف خوراکی‌های ناسالم مانند چیپس، پفک، شیرینی و شکلات کنند. چربی‌های موجود در مغزها و دانه‌هایی مانند پسته، بادام، گردو، فندق، تخمه آفتابگردان، تخمه کدو و تخمه هندوانه عمدتا از نوع چربی‌های غیر اشباع و برای حفظ سلامت قلب و پیشگیری از برخی سرطان‌ها مفید است؛ همچنین مغزها و دانه‌ها حاوی مقادیر مناسبی عنصر روی هستند که برای رشد قد در کودکان مفید است.
میوه‌های خشک مانند خرما، انجیر، کشمش و برگه زردآلو نیز علاوه بر فیبر غذایی، حاوی پتاسیم نیز هستند که برای حفظ سلامت اعصاب و کنترل فشار خون لازم است. میوه‌های تازه، از دیگر خوردنی‌های مرسوم در شب یلداست. میوه‌ها علاوه بر تأمین فیبر، حاوی مقادیر فراوان ویتامین‌ها، به‌خصوص ویتامین C و ویتامین A و املاح هستند و با حفظ سلامت مخاط تنفسی از سرماخوردگی پیشگیری می‌کنند و در تنظیم فشار خون نیز نقش مهمی دارند. رنگدانه‌های موجود در برخی میوه‌ها که شامل طیف وسیعی از رنگ‌های رنگین‌کمان هستند، نیز در دفع مواد زاید از بدن، جلوگیری از بیماری‌های قلبی و پیشگیری از برخی سرطان‌ها نقش مهمی دارند. رنگدانه‌های قرمز در میوه‌هایی مثل انار، هندوانه، زغال اخته و سیب قرمز  برای سلامت قلب، سلامت دستگاه ادراری و کلیه‌ها و نیز بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن نقش مهمی ایفا می‌کنند.

پرخوری یا اعتدال؟

مسلما مصرف بیش‌ازحد و هم‌زمان خــوراکــی‌هــای نــــامــبـــرده مــوجــب ناراحتی‌های گوارشی می‌شود و از طرف دیگر مصرف بیش از حد آجیل، شکلات و شیرینی‌های تهیه شده از آرد سفید و شکر و حتی مصرف فراوان میوه‌ها باعث افزایش انرژی دریافتی و منجر به چاقی می‌شود. این مسئله به‌ویژه برای افراد مسن که ممکن است مشکلات دیگر از جمله بیماری‌های دیابت یا افزایش چربی خون داشته باشند، جدی‌تر است. مصرف سه قاشق غذاخوری تخمه آفتابگردان همراه با دو عدد میوه متوسط و یک‌چهارم لیوان میوه خشک حدود ۴۰۰ کیلو کالری انرژی وارد بدن می‌کند که تقریبا برابر یک سوم انرژی مورد نیاز یک فرد بزرگ‌سال چاق است؛ بنابراین باید اعتدال مصرف را در نظر داشت و از پرخوری خودداری کرد.

چند نکته یلدایی

میوه‌هایی که از نظر اندازه کوچک‌تر هستند، از نظر نوع ویتامین‌ها و سایر مواد مغذی تفاوتی با میوه‌های درشت ندارند. علاوه بر این، میوه‌هایی که در تهیه آن‌ها از کودهای شیمیایی استفاده نشده است، از نظر تغذیه سالم‌ترهستند. هنگام خرید آجیل از خرید آجیل‌های بدون پوست که به مدت طولانی در معرض هوا قرار گرفته‌اند و طعم آن‌ها تغییر کرده، خودداری شود؛ چون چربی موجود در آن‌ها اکسید شده و طعم تند آن‌ها مربوط به همین مسئله است؛ همچنین آجیل را در بسته‌بندی مناسب و بهداشتی تهیه کنید تا از خطر مصرف ‌ آجیل آلوده به سم افلاتوکسین در امان باشید. بهتر است با کاهش حجم خرید و پرهیز از خرید بیش از حد اقلام غذایی به نیازمندان نیز کمک کرده و در شادی آن‌ها سهیم باشید.