رتبه سوم اسکار کاریکاتور برای اصفهان

جشنواره بین‌المللی کارتون آیدین دوغان یکی از معتبرترین جشنواره‌های کاریکاتور در جهان است که هرساله توسط مؤسسه آیدین دوغان در استانبول ترکیه برگزار می‌شود. این جشنواره که به اسکار کاریکاتور هم معروف است، هرساله پذیرای آثار بسیاری از کارتونیست‌های حرفه‌ای و آماتور جهان است. در سی و هفتمین دوره از این جشنواره مجتبی حیدرپناه کارتونیست عضو خانه کاریکاتور اصفهان موفق به کسب رتبه سوم بخش آزاد این رویداد بین‌المللی شد. با حیدرپناه که پیش‌ازاین در سال‌های 2013 و 2014 هم در این جشنواره به‌عنوان برگزیده انتخاب‌شده است درباره این دوره از جشنواره آیدین دوغان و مسائل و مشکلات کارتونیست‌ها برای حضور در رویدادهای بین‌المللی گفت‌وگو کردیم.

تاریخ انتشار: 10:50 - پنجشنبه 1400/01/19
مدت زمان مطالعه: 3 دقیقه
no image

مجتبی حیدرپناه صحبت‌هایش را با اشاره به شکل‌گیری ایده اثر برگزیده‌اش در جشنواره آیدین دوغان آغاز می‌کند: «گاهی برای جلوگیری از فکرکردن موانعی بر سر راه انسان‌ها وجود دارد و من بر اساس این ایده و با استفاده از مجسمه مشهور «متفکر» ساخته مجسمه‌ساز ایتالیایی «رودن» این اثر را کار کردم. تمام مراحل کار هم با تکنیک دیجیتال انجام شده است. کار من در بخش آزاد رتبه سوم را به دست آورد.»
او درباره جزئیات برگزاری سی‌و‌هفتمین جشنواره آیدین دوغان می‌گوید: «این دوره از جشنواره آیدین دوغان امسال در دو بخش برگزار شد. یک بخش با موضوع آزاد و یک بخش ویژه با عنوان «دختران توانمند، آینده‌های توانمند» که یک جایزه بزرگ در این بخش ویژه به بهترین کاریکاتور اهدا شد. اتفاق ویژه امسال حضور یک کارتونیست ایرانی شاهرخ حیدری در هیئت داوری جشنواره بود. عموما در بخش داوری ترکیبی از کارتونیست‌های خود ترکیه و کارتونیست‌های بین‌المللی کار داوری آثار را بر عهده دارند.
در این دوره از جشنواره 7800 هنرمند از 137 کشور حضور داشتند و این تعداد آثار و شرکت‌کننده طبیعتا انتخاب و داوری آثار را دشوارتر کرده است. شیوه کار اعلام نفرات برگزیده هم همیشه به این صورت است؛ ابتدا نفرات برگزیده اعلام می‌شوند و بعد از چندماه مراسم اختتامیه در ترکیه برگزار می‌شود. جشنواره هزینه‌های سفر نفرات برگزیده را می‌پردازد؛ بااین‌حال شرایط به‌گونه‌ای است که مشخص نیست اختتامیه به چه شکلی برگزار خواهد شد. فعلا  دبیرخانه جشنواره تاریخ نوامبر سال جاری را برای برگزاری اختتامیه اعلام کرده است.»
حیـــدرپـــناه به حـــضـــور پـــررنـــگ کاریـــکاتـــوریست‌هـــای ایـــرانـــی در جشنواره‌های بین‌المللی هم می‌پردازد: «ایران به نسبت همه کشورها بیشترین شرکـــت‌کـــننده را در جـــشنــواره‌های کاریکاتور دارد و این نشان‌دهنده پیگیری کاریکاتوریست‌های ایرانی در ارتباط با جشنواره‌های کاریکاتور است؛ اما این مسئله تنها یک بخش قضیه است. برای حضور فعال در جشنواره‌ها باید از ایده و تکنیک خوبی برخوردار بود تا با رقبای بین‌المللی رقابت کرد. به‌طورمعمول از هر 10جشنواره کاریکاتوریست‌های ایرانی حداقل در نیمی از آن‌ها جایزه می‌گیرند و جزء برگزیدگان هستند و این نشان‌دهنده کیفیت کار کاریکاتوریست‌های ایرانی است.»
او به مشکلات حضور کاریکاتوریست‌ها در جشنواره‌های بین‌المللی به‌خصوص درزمینه دریافت جوایز نقدی هم اشاره می‌کند: «جشنواره‌های کارتون، ورودی برای حضور در جشنواره ندارند؛ اما در بعضی جشنواره‌ها آثار باید پست شود و طبیعتا هزینه پست آثار بر عهده شرکت‌کننده است و این هزینه پست روزبه‌روز در حال افزایش است و مشکلاتی را برای کارتونیست‌ها به‌وجود آورده است.» حیدرپناه ادامه می‌دهد: «از طرف دیگر به دلیل تحریم‌ها گرفتن جایزه نقدی کار بسیار دشوار و پیچیده‌ای است. باید یک نفر را پیدا کنیم و شماره‌حساب او در خارج از کشور را به جشنواره بدهیم تا بعد از طریقی آن پول را در ایران نقد کنیم یا آن فرد بعد از مراجعه به ایران جایزه نقدی را تحویل دهد. در این مسیر هم مالیات‌هایی برای جابه‌جایی پول وجود دارد و برای دریافت جایزه باید هزینه پرداخت کنیم. این شرایط عجیب غریب گاهی باعث می‌شود کارتونیست‌های ایرانی از پیگیری دریافت جایزه منصرف شوند و قید جایزه را بزنند.»
این کاریکاتوریست درباره مقایسه جـــشـــنـــواره‌هـــای بـــیـــن‌المـــللی با جشنواره‌های داخلی کاریکاتور و همچنین کاریکاتور جشنواره‌ای با کارتون مطبوعاتی می‌گوید: «به‌طورکلی و در کلیت مقایسه جشنواره‌های داخلی با جشنواره‌های بین‌المللی کار درستی نیست و هرکدام در شرایط و مختصات متفاوتی اجرایی می‌شوند. در ایران بعضی جشنواره‌های داخلی خیلی خوب برگزار می‌شوند و چه ازلحاظ تاریخ برگزاری و چه تداوم و اهدای جوایز بسیار خوب عمل می‌کنند اما جشنواره‌هایی هم هستند که آن‌چنان شرایط خوبی را ازلحاظ برگزاری تجربه نمی‌کنند. از لحاظ تفاوت دو مدل شایع کار کارتون یعنی کارتون جشنواره‌ای و کارتون مطبوعاتی به نظرم کاریکاتور مطبوعاتی و جشنواره ازلحاظ پرداخت متفاوت شده است و کارهای جشنواره‌ای به‌مراتب پخته‌تر و حرفه‌ای‌تر کار می‌شوند و جهان‌شمول‌تر است؛ اما در کاریکاتور مطبوعاتی عموما به مسائل روزمره و منطقه‌ای و داخلی می‌پردازند و تاریخ‌مصرف دارند.»
حیدرپناه از اعضای خانه کاریکاتور اصفهان معتقد است که خانه کاریکاتور اصفهان نقش بسزایی در پیشرفت کاریکاتوریست‌های اصفهانی داشته است: «اگر بخواهیم کارتونیست‌های ایرانی حاضر در جشنواره‌های کاریکاتور را به تفکیک شهرها بررسی کنیم اصفهان همیشه بیشترین شرکت‌کننده را در بین تمام شهرهای ایران دارد و این مسئله به وجود یک خانه کاریکاتور موفق در اصفهان برمی‌گردد. بچه‌های حرفه‌ای کاریکاتوریست اصفهان به‌خوبی در این سال‌ها در کنار هم کار کردند و برای دیگرانی که از بیرون به خانه کاریکاتور اصفهان نگاه می‌کنند این رابطه مثبت و صمیمی اعضای خانه کاریکاتور اصفهان بسیار جالب‌توجه است؛ چراکه در شهرهای دیگر تا حدودی جزیره‌ای کار کردن و کار فردی بیشتر مشاهده می‌شود. فکر می‌کنم یکی از دلایل موفقیت خانه کاریکاتور مدیریت خیلی خوب پیام پورفلاح است که فضای خوبی را در این مجموعه ایجاد کرده است. اتفاق‌های بسیار خوبی تا پیش از کرونا در خانه کاریکاتور اصفهان می‌افتاد. جلسه‌های هفتگی بسیار خوبی برگزار می‌شد که در این جلسات یا با موضوع کاریکاتور کار می‌کردند یا یکی از بچه‌ها درزمینه کارتون کنفرانسی برگزار می‌کرد و دیگران استفاده می‌کردند و این جلسات به‌مرور باعث پیشرفت بچه‌های اصفهان از لحاظ ایده‌پردازی و تکنیک شد.»
او به وضعیت معیشتی کارتونیست‌ها هم می‌پردازد و معتقد است با افول کارتون مطبوعاتی کارتونیست بودن در عمل شغل به‌حساب نمی‌آید: «مدتی برای کارتون مطبوعاتی شرایط خوبی حاکم بود و کارتونیست‌ها به‌صورت مداوم با روزنامه‌ها در ارتباط بودند؛ اما به‌مرور در بیشتر روزنامه‌ها صفحه کارتون حذف شد و اگر هم کاری سفارش داده شود، دستمزد خوبی در نظرگرفته نمی‌شود. بنابراین اکثر کارتونیست‌ها باید شغل دومی داشته باشند تا بتوانند امورات زندگی را بگذرانند. خود من درزمینه تصویرسازی کار می‌کنم و مدیر هنری یک اپلیکیشن هستم و در کنار آن کار کارتون را هم انجام می‌دهم.»

  • اصفهان زیبا
    پایگاه خبری اصفهان زیبا

    احسان امینی

برچسب‌های خبر
اخبار مرتبط