بههمین دلیل، برای کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص، با دکتر میترا قالیبافیان، متخصص رادیوتراپی و مسئول فنی بخش رادیوتراپی بیمارستان فوق تخصصی سرطان کودکان محک به گفتوگو نشستیم. او با توضیح درباره این روش نوین درمان سرطان در محک گفت: «پرتودرمانی کل بدن (TBI)، به عنوان بخشی از مرحله آمادهسازی برای پیوند سلولهای بنیادی خونساز (یا مغز استخوان) شناخته میشود. در این روش سیستم ایمنی فرد نیازمند به پیوند برای پذیرش سلولهای بنیادی جدید، تضعیف، سرکوب و از بین برده میشود. همچنین، این روش در دوزهای بالا میتواند سلولهای سرطانی باقیمانده در بیمار را ریشهکن کرده و باعث افزایش احتمال موفقیت در پیوند شود.»
قالیبافیان با بیان آنکه پرتودرمانی کل بدن (TBI)، مکمل شیمیدرمانی برای انجام پیوند سلولهای بنیادی خونساز یا مغز استخوان است، افزود: «در کودکان مبتلا به لوسمی و نیازمند به پیوند که با TBI درمان میشوند، شیمیدرمانی هم صورت میگیرد. در این زمان سیستم ایمنی بدن کودک به منظور کاهش خطر عدم موفقیت در پیوند پس از شیمیدرمانی و TBI بسیار ضعیف شده و در بخش پیوند بستری میشود. بنابراین لازم است نکات بهداشتی چون استفاده از ماسک، گان، روکفشی توسط کودک و همراهانش رعایت شود. با کودک و همراه وی باید مطابق با پروتکلهای سختگیرانه بخشهای پیوند سلولهای بنیادی رفتار شود.»
مسئول فنی بخش رادیوتراپی بیمارستان فوق تخصصی سرطان کودکان محک با بررسی عوارض این روش و مزیت آن نسبت به روشهای درمانی دیگر، ادامه داد: «این روش درمانی عوارضی مانند آبمروارید، بروز تومورهای ثانویه و نازایی به دنبال دارد. این عوارض فقط برای این نوع از درمان نیست، بلکه جزئی از عوارض جانبی محتمل در درمان سرطان است که TBI میتواند آنها را تشدید کند. از سوی دیگر در این روش، با قراردادن بلاکهای سربی در مسیر اشعه، ریهها تا حدی محافظت میشوند تا خطر آسیب ناشی از تابش به آنها کاهش یابد. همچنین میتوان میزان اشعه وارد شده به بدن و میزان اشعه خارج شده از بدن را اندازهگیری کرد تا میزان جذب اشعه مشخص شود. در این روش اشعه بدون هیچ مشکلی از بدن عبور میکند. علاوه بر این، طبق آمار جهانی، شیمیدرمانی همراه با TBI برای پیوند کودکان مبتلا به لوسمی با ریسک بالا، از شیمیدرمانی تنها مؤثرتر بوده است. این اقدام با تمامی دستگاههای شتابدهنده امکانپذیر است.»
پرتودرمانی کل بدن به یک هفته زمان نیاز دارد
قالیبافیان با بیان مدت زمان درمانی این روش گفت: «در بخش پرتودرمانی بیمارستان محک این روش به طور میانگین یک هفته زمان نیاز دارد و هر جلسه حدود چهار ساعت وقت میگیرد. گاهی میتوان متناسب با شرایط جسمی و امکانات موجود دو نوبت رادیوتراپی رادیوتراپی توتال بادی در روز انجام داد. پروسه رادیوتراپی رادیوتراپی توتال بادی یک عملیات گروهی است که برای انجام آن از ابتدای شروع کار به حضور همزمان پزشک متخصص رادیوتراپی، یک نفر فیزیسیســــــت پرتودرمــــــانی (متخصص فیزیک رادیوتراپی)، دو نفر کارشناس رادیوتراپی و یک نفر کارشناس تصویربرداری (برای عکسبرداری همزمان با دستگاه پرتابل در حین درمان) نیاز است. شایان ذکر است قبل از انجام TBI، آمادهسازی پیش از حضور بیمار که با توجه به ابعاد بدن کودک، شامل اندازهگیریها و محاسبات مقدماتی، ساخت محافظ ریوی و محاسبه مقدار اشعه میشود، مورد نیاز است. در مرحله مقدماتی، برای کودک پرونده درست شده، سیتیاسکن گرفته میشود و سپس محاسبات بالا توسط بخش فیزیک پرتودرمانی انجام میشود.» او در پایان با اشاره به حفظ سلامت روان کودک و خانواده در تمامی مراحل درمان سرطان، گفت: «از آنجایی که این اقدام درمانی برای خانوادهها و کودکان مبتلا به سرطان ناآشنا و سخت است و همچنین خطرات خاص خود را به دنبال دارد، بهتر آن است روانشناسان و مددکاران اجتماعی در کنار کادر درمان؛ کودک و خانوادهاش را همراهی کنند. رادیوتراپی رادیوتراپی توتال بادی روشی است که از سالها پیش برای پیوند کودکان لوسمی با ریسک بالا در جهان انجام شده و در پایان میتوان گفت این اقدام در ایران میتواند باعث افزایش آمار بهبودی کودکان مبتلا به لوسمی با ریسک بالا شود.» محک از ابتدای فعالیت خود همواره این دغدغه را داشته است که کودکان مبتلا به سرطان ایرانی از شایستهترین و بهروزترین خدمات درمانی و حمایتی مطابق با استانداردهای جهانی بهرهمند باشد. این دغدغه جز با همراهی با مردمان نیکوکار این سرزمین که در زمان نزدیک به سی سال فعالیت محک حامی بیش از 35 هزار کودک مبتلا به سرطان بودهاند محقق نمیشد.