تا لحظه تنظیم این گزارش، نرخ دلار روی قیمت 21 هزار و 400 هزار تومان آرام گرفته است. افت قیمت دلار بازار طلا و سکه را نیز تحت تأثیر قرارداده و به ریزش قیمتها در این بازار منجر شده است. قیمت سکه امامی و طرح قدیم با حدود ۳۵۰ هزار تومان کاهش به ترتیب به ۹ میلیون و ۵0۰ هزار و ۹ میلیون و ۳۵۰ هزار تومان رسیده است. قیمت هر گرم طلای 18 عیار نیز به 925 هزار تومان رسیده است. به تازگی برخی فعالان بازار طلا و جواهر همچون ابراهیم محمدولی، رئیس اتحادیه طلا و جواهر نیز اعلام کردهاند که «با توجه به احتمال زیاد توافق ایران و آمریکا، پیشبینی کاهش مجدد قیمت طلا و سکه در هفته پیشرو انتظار میرود.»
سیگنالهای مثبت مذاکرات وین
همزمانی مذاکرات وین و انتخابات ریاستجمهوری دو مؤلفهای هستند که خوشبینیها را نسبت به افت قیمت دلار افزایش داده است. تجربیات سالهای گذشته نشان میدهد که در سالهای برگزاری انتخابات ریاستجمهوری، بازارها آرام بودهاند و نرخ دلار افزایش نداشته است. از سوی دیگر مذاکرات وین و اخباری که از روند پیش روی مذاکرات به گوش میرسد سیگنالهای مثبتی را به بازار ارسال کرده و هیجانهای این بازار فروکش کرده است.
اخباری که به گوش میرسد نشان میدهد روند مذاکرات وین روبهجلو و با پیشرفت همراه بوده است. عباس عراقچی، نماینده ایران در وین، تأکید کرده است که دو طرف برای بازگشت به برجام جدی هستند و البته گفته که آمریکا موافق است بخش بزرگی از تحریمها را بردارد؛ اما همچنان تمام خواستههای ایران تأمین نشده و این مذاکرات تا زمان تأمین کامل خواستههای ایران ادامه دارد. جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا هم در پاسخ به پرسشی با تأیید سخن عراقچی گفته که ایران در مذاکرات وین بسیار جدی است؛ اما نمیداند که چقدر جدی است. پیشتر هم آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا گفته بود که آمریکا هنوز از بازگشت ایران به تعهدات برجامی مطمئن نیست. متولیان پولی و بانکی نیز به دنبال اخبار مثبت مذاکرات از مدیریت و راهبری بازار ارز به سمت تعادل خبر دادهاند.
افزایش قدرت بازارسازی بانک مرکزی
عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی، بازگشت به برجام را برای طرف مقابل، امری محتوم و ناگزیر توصیف کرده و اعلام کرده است که بانک مرکزی به دور از هیجانهای غیرمنطقی و به صورت تـدریـجـی متناسب با عوامل مؤثر بر عرضه و تقاضای ارز در بازار ثانویه اقدام کرده و قدرت بازارسازی این بانک افزایش پیدا میکند. در این میان رویترز به نقل از منابع دیپلماتیک اروپایی گفته همچنان شکافهای گستردهای میان طرفین وجود دارد، هر چند که از دید مقامات وزارت خارجه آمریکا، رسیدن به توافق در هفتههای آینده (قبل از انتخابات ریاست جمهوری در ایران) محتمل و ممکن است.از سوی دیگر، اخباری هم از مذاکرات منطقهای ایران به گوش میرسد. زمزمههایی از مذاکرات ایران و عربستان مطرح است. یک مقام رسمی وزارت خارجه عربستان موضوع مذاکرات ایران و عربستان را در بغداد تأیید کرده است. حسن نصراله، دبیر کل حزباله لبنان در صحبتهایی گفته که از مذاکرات ایران و عربستان پشتیبانی میکند. وزیر خارجه قطر نیز عنوان کرده اعراب بسیار تمایل دارند بتوانند گفتوگوها با ایران را برای رفع چالشهای منطقه در دستورکار قرار دهند.
افزایش عرضه ارز
تداوم افت قیمت دلار رابطه مستقیمی با نتیجه مذاکرات وین دارد. در اینباره یک کارشناس ارزی به اصفهانزیبا میگوید: اخباری که از مذاکرات وین به گوش میرسد باعث شده آرامش به بازار برگردد؛ در کشور ما فشاری از بابت حساب سرمایه در بازار ارز وجود دارد که وقتی تشنجهای سیاسی کمرنگ میشود و روابط سیاسی بهبود پیدا میکند، حساب سرمایه کمتر منفی میشود و فشار از دوش بازار ارز برداشته میشود. میثم رادپور ادامه میدهد: در این شرایط افرادی که دلار در اختیار دارند چه در داخل کشور و چه در خارج چون مسئله کاهش قیمتها نگرانشان میکند دلارهایشان را میفروشند و این امر باعث افزایش عرضه ارز میشود. رادپور اذعان میکند: پس از یک جهش ارزی، آرامش به بازار ارز بازگشته است؛ در واقع دلار از مرز 30 هزار تومان هم فراتر رفت و حالا بازار ارز با یک خبر خوش سیاسی مواجه شده و طبیعی است که افزایش قیمت جبران شود. این کارشناس ارزی بیان میکند: در کشورمان با مسائل جدی در عرصه اقتصاد روبهرو هستیم که قیمت ارز را تحت تأثیر قرار میدهد، در شرایط فعلی نیز در مقطعی هستیم که مسئله تحریمها کمرنگ شده و بازار ارز انتظار کاهش قیمت را دارد.
او میافزاید: با وجود اخباری کـه از روند مذاکرات به گـوش میرسـد، احتمال کاهش قیمت دلار به زیر قیمت 20 هزار تومان وجود دارد؛ ولی بنده به پایدارماندن این ریزش قیمت خوشبین نیستم.
نقش لغو تحریمهای ایالات متحده در تداوم ریزش نرخ دلار
این کارشناس ارزی اظهار میکند: نتیجه توافقها در قیمت ارز تأثیرگذار است، باید منتظر ماند و دید آیا این توافق مانند برجام قبلی است؟ یعنی تحریمهای ایالات متحده سرجای خـودش اســت و ســایــر تـحـریـمهــا برداشته میشود؟ در واقع اگر همانند توافقهای قبلی است باید انتظار دستاوردهای شبیه به آن را داشت. رادپور میگوید: در بــرجـــام قـبـلـی تحریمهای شورای امـنـیـت و سازمان ملل برداشــتــه شـــد و تــحـریمهای ایالات متحده لغو نشد؛ با این حال، بانکهای متوسط هم با ایران کار نمیکردند و تعداد بانکهایی که با ایران کار میکردند انگشتشمار بودند. درواقع برجام برای اینکه بازار ارز آرام شود کافی نبود و ما نیاز داریم تحریمهای ایالات متحده برداشته شود. او خاطرنشان میکند: بنده به دو دلیل انتظار دوام ریزش قیمت دلار را ندارم؛ اول اینکه مدتهاست دلار با نرخ 20 هزار تومان معامله میشود، در این مدت تورم در تمام بازارها وجود داشت و همه اجناس گران شدند، در این شرایط قیمت دلار نیز با افزایش مواجه شد؛ دلیل دوم اینکه در برجام قبلی حدود 10 تا 15 درصد قیمت دلار ریزش پیدا کرد؛ یعنی دلار از 3 هزار و 800 تومان به 3 هزار و 300 تومان رسید و حتی به صورت موقت به رقم 2 هزار و 800 تومان هم رسید ولی دوام نیاورد.