خیلی اوقات با شنیدن این صدا در هواپیما به این فکر کرده‌ایم که چقدر شغلی که با پرواز مرتبط باشد، شغل خفن و هیجان‌انگیزی است. شغلی که تو دائم در سفری، با آدم‌های مختلف در ارتباطی و می‌توانی در یک روز به چند نقطه متفاوت دنیا بروی. از آنجایی که هر شغلی یک‌سری حقایق پشت پرده دارد، ما در این شماره از صفحه نوجوان سراغ یک مهماندار رفتیم تا او برایمان از زیر و بم مهمانداری بگوید.
نقطه شروع
خانم مشفقی تقریبا شش سالی است که وارد شغل مهمانداری شده است. او می‌گوید هرکسی که به این شغل علاقه دارد، با مدرک دیپلم یا لیسانس باید در آموزشگاه‌هایی که مهمانداری آموزش می‌دهند، شرکت کند. حدود شش ماه طول می‌کشد تا دوره‌های مهمانداری گذرانده شود و بعد از آن از افرادی که در آن دوره‌ها شرکت کردند، امتحان جامع گرفته می‌شود. هرکسی در آن امتحان نمره قابل قبولی بیاورد، مدرکش را می‌گیرد و بعد می‌رود برای مرحله بعد. مرحله بعد یعنی اینکه فرد باید دنبال کارهای استخدامش در شرکت‌های هواپیمایی برود. البته الان در دانشگاه هم این رشته به‌صورت تخصصی تدریس می‌شود. از شرایطی که یک مهماندار باید داشته باشد، قد و وزن مناسب، تسلط به زبان انگلیسی، ارتباط اجتماعی خوب و دیگر ویژگی‌هایی این چنینی است که در مصاحبه‌ها مدنظر گرفته می‌شوند. در این مصاحبه‌ها چند آزمایش هم گرفته می‌شود. از آزمایش عدم اعتیاد گرفته تا آزمایش هوانوردی و تست‌های هوشی و روان‌شناسی. از ستون فقرات هم باید عکس گرفته شود تا مشخص شود از نظر استخوانی و جسمی سالم است. سینوزیت‌های فرد هم نباید مشکلی داشته باشد. یعنی فرد باید بدن کاملا سالمی داشته باشد تا بتواند وارد این شغل شود.
بعد از پذیرفته‌شدن در آزمون و انجام تمام آزمایشات گفته‌شده، فرد منتخب باید دوره‌های دیگری هم بگذراند. او دیگر در این مرحله یونیفرم مــخصوص مــهمانــداری دارد و در این دوره‌ها با جزئیات بیشتری از هواپیما و پرواز آشنا می‌شود. «در این مرحله جزء به جزء هواپیما را باز و فضای شبیه‌سازی‌شده به پرواز را برایت بازسازی می‌کنند. این آموزش‌ها زمین تا آسمان با آموزش‌هایی که در ابتدا دیده‌ایم، فرق می‌کند.»
آماده به مهمانداری
اولین چیزی که در این شغل به چشم می‌آید، به‌هم‌خوردن ساعات خواب است. «زندگی آدم در این شغل از حالت همیشگی خارج می‌شود. ممکن است یک نفر به دلیل ساعت پروازهایش، در یک هفته سه روز شب تا صبح بیدار باشد. ساعت‌های پرواز دست خود مهماندار نیست. همه شرکت‌های هوایی کتابی دارند به اسم «منوآل»، که در این کتاب قوانین آن شرکت هواپیمایی، اطلاعات آن هواپیما و استفاده از لوازم هواپیما نوشته شده است. طبق این کتاب هم برای هر مهماندار تعیین می‌شود که در روز، چه ساعاتی را در پرواز باشد.»
خانم مشفقی علاوه‌بر بی‌نظمی خواب در شغل مهمانداری، به نکات دیگری هم اشاره می‌کند: «وقتی آدم دائم در پرواز باشد ممکن است دچار بیماری‌های دیگری هم شود. مثل واریس پا. چون یک مهماندار اکثرا سرپاست. مهمانداران به دلیل فشار هوا، فشار خون می‌گیرند یا به دندان‌هایشان فشار می‌آید و دچار دندان‌درد یا پوسیدگی دندان می‌شوند. به دلیل اشعه‌هایی که در هواپیما وجود دارد، ممکن است درگیر بیماری‌های پوستی هم بشوند. از آن مهم‌تر یک مهماندار روزانه با حدود 170 نفر روبه‌رو می‌شود؛ آدم‌های مختلف از فرهنگ‌های مختلف. حالا فرض کنید در یک روز چهار پرواز داشته باشید! 4 تا 170 نفر. خب این تنش زیادی به آدم می‌دهد.»
مهمانداری شــغل خفنی به حساب می‌آید. این می‌تواند جزو مزیت‌های مهمانداری محسوب شود. هرکسی تو را می‌بیند می‌گوید: واو. چه شغل باکلاسی! برای خود مهماندار هم این شغل پرستیژ خوبی دارد. اما آدم باید ببیند عشقش به این کار چقدر است. آیا می‌تواند با وجود این سختی‌ها، شغلش را دوست داشته باشد و در آن بماند؟
وصله تن چه کسانی است؟
کسانی که عاشق سفر هستند و دوست دارند همیشه در جایی غیر از محیط امن خودشان باشند، شغل مهمانداری برایشان مناسب است. «عــلاوه‌بر کــسی کــه مـــی‌خــواهــد مهماندار باشــد باید شخصیت انعطاف‌پذیری داشته باشد. بتواند با همه اخلاق و قشری سروکله بزند. فروتن باشد و زود به او برنخورد. مسئــولیــت‌پــذیر بـــاشد. تــوانایی تصمیم‌گیری در لحظه را داشته باشد. چون اگر شرایط اورژانسی پیش بیاید، نباید هول شود و زود تصمیم بگیرد چه کاری درست است و انجامش دهد. یک مهماندار خوب باید یک معلم خوب، یک مدیر خوب، یک پرستار خوب و یک آتش‌نشان خوب باشد.»
اصلا مهماندار کیست؟
واقعا یک مهماندار کیست؟ کسی است که به ما غذا و نوشیدنی می‌دهد؟ کسی که اول پرواز ما را راهنمایی می‌کند تا با چون و چند پرواز آشنا شویم؟ کسی که اطلاعات پرواز را به ما می‌دهد؟ خانم مشفقی می‌گوید که مهماندار کسی نیست که به مسافر سرویس دهد. «مهماندار امنیت پرواز را فراهم می‌کند. اگر یک درصد، یک اتفاقی بیفتد، مهماندار است که باید مسافران را نجات دهد. اگر کسی در پرواز حالش بد شد، مهماندار است که باید مثل یک پرستار از او پرستاری کند. تغذیه‌دادن به مسافران که تمام وظیفه ما نیست. یک سری از افراد از ما توقع سرویس‌دهی دارند. اگر این‌جور باشد، که ما گارسون هوایی هستیم!»
پرواز خوب، مهمان خوب، مهماندار خوب
یک سری از افراد به دلیل اینکه زیاد با هواپیما به سفر می‌روند یا شغلشان مربوط به پرواز است، با یک سری از بایدها و نبایدهای پرواز آشنا هستند. اما عده زیادی از مردم عادی از خیلی از جنبه‌های هواپیما باخبر نیستند و آن را رعایت نمی‌کنند. «افرادی که پا در هواپیما می‌گذارند باید بدانند که وقتی چراغ کمربند ( چراغی که بالای سرمان است) روشن است، مهماندار هم باید سرجایش بنشیند و مسافر نباید همان موقع مهماندار را صدا کنند. چون وقتی آن چراغ روشن است؛ یعنی پرواز در حالت حساسی است. (هواپیما موقع بلند‌شدن از زمین و نشستن روی زمین، حساس‌ترین موقع خودش است.) وقتی آن چراغ خاموش شد، مسافر می‌تواند مهماندار را صدا کند.» نکات دیگری که خانم مشفقی به آن اشاره می‌کند این است که مسافر هنگام سوار‌شدن به هواپیما باید هشیار باشند، همان موقع و به محض سوار شدن نخوابد . به بیرون اشراف داشته باشند و نورگیر پنجره را بالا ببندد تا چشمش نسبت به نوری که بیرون است، عادت کرده باشد. همه این‌ها به‌خاطر این است که اگر شرایط اضطراری پیش آمد، مسافر بداند کجا هستیم و بتواند زود از هواپیما خارج شود. «در آخر اینکه موقع بلند شدن هواپیما یکی از گوش‌ها باید آزاد باشد. چون یک موقع خلبان یا مهماندار چیز مهمی بگویند و فردی که هندزفری در گوشش است، نتواند آن را گوش دهد. بعد هم اینکه وقتی می‌گوییم گوشی و وسایل الکترونیکی خاموش باشد، خاموش کنید. چون روشن‌بودن این وسایل بر روی سیگنال‌های هواپیما اثر می‌گذارد.»
