اصفهان بهشتی بود که در عصر قاجار به واسطه بی‌توجهی و کینه نسبت به صفویه که این قدر در میان مردم اعتبار داشت، به‌طور عمد ویران گردید. انگیزه این ویرانی حرص بود یا عداوت، یا مخلوطی از هر دو، کسی به‌درستی نمی‌داند، اما حاصل این فرایند آنکه آثار و عمارات با شکوهی مانند آیینه‌خانه، نمکدان و هفت‌دست اکنون وجود خارجی ندارند. در این متن نگاهی به این فاجعه می‌اندازیم:
روایت‌های مهم در گرامیداشت نهمین سالروز ثبت‌جهانی مسجد جامع عتیق اصفهان
امروز نهمین سالگرد ثبت‌جهانی مسجد جامع عتیق اصفهان در فهرست میراث جهانی بشر است؛ روزی مهم برای ایران، برای اصفهان و برای بنایی که فخر معماری اسلامی دوران مختلف تاریخی محسوب می‌شود. امروز و هفته پیش رو را برای دیدار با مسجد‌جامع غنیمت بشمارید. شناخت دقیق این بنای مهم تاریخی بر همه مسئولان اصفهان واجب است؛ میراثی که باید بارها در زمان‌های مختلف از زوایای گوناگون ببینیدش تا به اهمیت و فقط بخشی از رازهای بی‌شمارش پی ببرید. نــــاگفتـــه‌هـــای فـــراوانـی دربـــاره مسجد‌جامع عتیق اصفهان وجود دارد و پژوهش‌های مختلفی که در این بنا انجام شده، هنوز نتوانسته شناخت همه‌جانبه‌ای را از این میراث مهم در اختیار ما قرار دهد. پژوهش‌ها همچنان ادامه دارند و جالب اینکه هر بار با شگفتی‌های بیشتری در تاریخ مسجد جامع عتیق اصفهان روبه‌رو می‌شویم. برخی از مهم‌ترین و اساسی‌ترین نکاتی که باید همه ما اصفهانی‌ها و ایرانیان علاقه‌مند به میراث فرهنگی بدانیم، در ادامه این متن ذکر می‌کنم.
مدت‌هاست درباره اینکه روز اصفهان چه روزی است گفت‌وگو می‌شود؛ ولی آنچه رسمیت بیشتری دارد این است که یکم آذر که سرآغاز برج قوس یا کمان است در شورای شهر اصفهان پس از پیگیری اهالی فرهنگ شهر، مدتی پیش تصویب شد. حالا چرا؟ چون در افسانه‌ها آمده که طالع اصفهان برج قوس است و دارای پیشدادی در این برج اصفهان را بنا نهاد. شما در سردر قیصریه اصفهان می‌بینید که دو نماد و نشان برج قوس در دو طرف با کاشی نقش شده است. در این نشان یک شیر سر آدمی دارد و در دستانش کمانی دارد با تیری که رو به اژدهاست و اژدها دم همان شیر است. سر که نشانه خرد است و دم که همان ذنب است. همان گناه آنچه از آدمی و خردش نیست و دنبالچه اوست و باید پی کارش برود؛ چنان‌که خداوند در صورت مادی بنی‌آدم او را از دم و از ذنب رهانید و در گوشه‌کنار اصفهان باز برج قوس را می‌بینید.
قصر بانو عظما در گورت دست‌کم عمری صدوپنجاه‌ساله دارد
قصر، با شکوه و جلالش، تنها نشسته است در میان دشت گندم. عمارت کلاه‌فرنگی حالا دیگر خیلی قامتش خم شده است، اما شکوهش همچنان پابرجاست. قصری که حکایت از روزگار نه‌چندان دوری می‌کند، خاک گرفته و دل‌مرده، اما هنوز استوار به تماشا دعوتمان می‌کند. گورت از ناحیه قهاب در شرق اصفهان واقع شده است و ابنیه تاریخی زیادی را در خود جای داده است.
در 1340 یعنی درست شصت سال پیش، اوضاع شهر اصفهان چگونه بود؟ اگر بخواهیم یک شمای کلی از شهر داشته باشیم، باید به سراغ مهم‌ترین سازمان مدیریت شهری، یعنی شهرداری، برویم و ببینیم در چه کار است. با مراجعه به روزنامه‌های آن دوران، پی‌بردیم شهرداری در این سال چه می‌کرده است.
در قسمت ششم یادداشت‌های «درددل آثار و ابنیه تاریخی اصفهان» منتشرشده در سال 1344 نوروز جمشاد به سراغ خیابان مطهری رفته و از آنجا راهی سی و سه‌پل می‌شود. تاکنون دو قسمت از یادداشت‌های منتشرشده در روزنامه اصفهان در دهه چهل با عنوان «درد دل آثار تاریخی اصفهان» به چاپ رسیده است. این مطلب حاوی داده‌های بسیار جالب و ارزشمندی راجع به اوضاع این آثار و ابنیه از زبان خودشان است. ما در این قسمت به سی و سه‌پل و اطراف آن می‌پردازیم.
