دو روز ابتدایی هفته، دو چهره کاملا متفاوت داشت. روز شنبه بازار یکدست قرمزپوش بود و گویی اولین روز ریزش شاخص کل است؛ اما روز گذشته و از همان دقایق ابتدایی روند بازار صعودی شد و در نهایت با رشد بیش از 35 هزار واحدی، نماگر بازار بخشی از افت روزهای قبل خود را جبران کرد. بااین‌حال شاخص کل همچنان در کانال یک‌میلیون و 100 هزار واحد قرار دارد و ریسک افت بیشتر شاخص‌کل، دغدغه اصلی این روزهای سهام‌داران است. این دغدغه‌ها باعث شد شورای عالی بورس تغییرات چشمگیری در روند بورس ایجاد کند.
تغییر دامنه نوسان از شنبه عصر روز شنبه شورای عالی بورس تشکیل جلسه داد و خروجی‌های خبرسازی را به دنبال داشت. بر اساس مصوبه شورای عالی بورس، دامنه نوسان خریدوفروش سهام منفی 2درصد و مثبت ۶درصد خواهد بود. البته تصمیم‌های شورای عالی بورس پس از ۷۲ ساعت قابلیت اجرا دارد و بر همین اساس، از روز شنبه ۲۵ بهمن، این تغییر اعمال خواهد شد. از سوی دیگر و به گفته رئیس سازمان بورس، تغییرات حجم مبنا در اختیارات سازمان بورس قرار گرفت تا متناسب با شرایط بازار، تغییراتی اعمال شود. همچنین این اختیار به سازمان بورس و اوراق بهادار داده شد که انتشار اوراق اختیار فروش تبعی را به ناشران و سهام‌داران عمده الزام کند. سخن‌گوی شورای عالی بورس به ماده ۱۸ قانون توسعه ابزارها هم اشاره کرد و گفت: کالاهایی که در بورس کالا عرضه می‌شوند، از شمول قیمت‌گذاری خارج می‌شوند و امـیـد می‌رود که با هـمـاهنـگی و تعامل دستگاه‌های مختلف، شاهد توسعه و تعمیق بازار سرمایه باشیم.
هشت مصوبه کاغذی بدون تأثیر عملی
تصمیم‌های شورای عالی بورس شنبه‌شب اعلام شد و این در حالی است که تشکیل جلسه فوق‌العاده هیئت‌مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار به‌منظور روان‌سازی و تعدیل معاملات در بازار سرمایه آن هم در بعدازظهر روز جمعه، سهام‌داران را خوش‌بین کرد که از روز شنبه ورق بازی برمی‌گردد. به گفته رئیس جدید سازمان بورس و اوراق بهادار، در گام نخست و به‌منظور حمایت از بازار سرمایه و تقویت طرف تقاضا، به صندوق توسعه بازار سرمایه اجازه داده شد تا سقف سه هزار میلیارد تومان نسبت به تأمین مالی از طریق انتشار اوراق اختیار فروش تبعی سهام اقدام کند. همچنین مقرر شد تا ضریب تعدیل سهام و حق تقدم آن در معاملات اعتباری از ۴۵درصد به ۶۰درصد افزایش یابد. علاوه بر این مقرر شد دستورالعمل اجرایی خرید، نگهداری و عرضه سهام خزانه با دید تسهیل برای خرید و نگهداری توسط ناشران مورد بازنگری قرار گیرد. در کنار آن در خصوص امکان خـــریـــد واحــدهــای صـنـدوق‌هـای اختصاصی بازارگردانی برای عموم مردم مدل‌سازی و طراحی فرایند و ابزار لازم صورت می‌گیرد. اعطای کارت اعتباری به دارندگان سهام عدالت توسط بانک‌ها، مذاکره لازم برای تعمیم این خدمات به سایر سهام‌داران به‌ویژه سهام‌داران خرد، انجام بازنگری دستورالعمل سهام ترجیحی با امکان اعطای سهام ترجیحی علاوه بر کارکنان مستقیم شرکت‌ها به کارکنان شرکت‌های زیرمجموعه یا مادر یا هم‌گروه مالی و تسریع و تسهیل افزایش سرمایه شرکت‌ها از دیگر مصوبات این جلسه بود. بااین‌حال سهام‌داران در روز شنبه یک بازار سراسر قرمز را نظاره‌گر بودند تا بار دیگر مشخص شود که بازگشت بورس به روال عادی به این جلسات هم‌اندیشی ارتباطی ندارد.
نهایت تلاش برای کاهش هیجان
رئیس تازه‌نـفـس سـازمـان بورس تا این لحظه نشان داده است که ایده‌های آکادمیکی برای بهبود شرایط بازار سرمایه در سر دارد. اگر شرایط بازار عادی بود و روال منطقی معاملات دنبال می‌شد هر کدام از این تصمیم‌ها و مصوبه‌ها می‌توانست سوخت رشد بازار سرمایه را برای چند هفته مهیا کند. اما اکنون هیجان فروش در بازار غوغا می‌کند و در نتیجه ایده‌هایی که در صورت‌جلسه‌‌ها نوشته می‌شود کمک نمی‌کند اعتماد به بازار بازگردد. بی‌اعتمادی به بورس و روند آن بنا به دلایل آکادمیک رخ نداد، ریزش بورس نیز به خاطر عملکرد حسن قالیباف‌اصل رقم نخورد و در نتیجه با ترسیم چهارچوب جدید برای حرکت بازار و انتصاب مدیر جدید، نباید انتظار داشته باشیم نقدینگی سهام‌داران خرد به این راحتی‌ها به بازار بازگردد. ایجاد دامنه نوسان نامتقارن و کاهش بازه نوسان منفی قیمت‌ها اگرچه لازم به نظر می‌رسد؛ اما کافی نیست. دی سال گـذشـتـه بـود کـه دامـنـه نوسان تغییر کرد؛ اما آن زمان بازار دچار هیجان ترور شهید سلیمانی بود و کاهش دامنه نوسان کمک کرد هیجان‌های چند روزه، روند کلی بازار را به هم نریزد. اما اکنون بازار ماه‌های متمادی است که در روند نزولی گیر کرده است.
دامنه نوسان نامتقارن شاید نگذارد روند نزولی بورس پرشتاب ادامه یابد؛ اما در هر حال برای تغییر روند و بازگشت بورس به روند مثبت، به محرک‌های قوی‌تری نیاز است.
