هر چند مدت زمان درخواست‌شده تقریبا رو به پایان است؛ اما مدل ارزیابی این مرکز هنوز ارائه نشده است.
وقتی اصفهان هوشمند شد
شهریور 95 ودر مراسم اختتامیه دومین همایش «شهر هوشمند، زیر ساخت و فرصت‌های سرمایه‌گذاری»، اصفهان به‌عنوان شهر منتخب کشور معرفی شد. در این همایش شهرداری اصفهان در سه محور «جذب سرمایه، زیرساخت‌های اطلاعاتی و ارتباطی و خدمات الکترونیکی شهروندی» به‌عنوان شهر منتخب کشور معرفی شد. اصـفـهـان در شـهـریـور 94 نـیـز در اولین همایش شهر هوشمند کشور به‌عنوان شهر هوشمند کشور معرفی و مورد تقدیر قرار گرفته بود. پس از دو سال پیاپی کسب مقام برتر در سال 98 ستاد شهر هوشمند در شهرداری و زیر نظر مستقیم شهردار اصفهان با هدف اجرای طرح جامع شهر هوشمند برای ارتقای خدمات‌رسانی به شهروندان و برقراری مدیریتی کارآمد تشکیل شد. رشد شتاب‌زده شهرنشینی در کشور، لزوم تلاش برای هوشمندسازی شهرهای کشور به‌ویژه کلان‌شهرهایی مثل اصفهان را گوشزد کرده است. بسیاری از کارشناسان بر این باورند که برای داشتن زندگی در شهر سالم‌تر و پویاتر، استفاده از دانش ارتباطات و فناوری اطلاعات امری گریزناپذیر است.
شهر هوشمند مکانی ممتاز برای توسعه پایدار اقتصادی و صنعتی است که در آن به مسائلی مانند ترافیک، مصرف انرژی، آلودگی، تخریب سرزمین، به‌روزرسانی و بهینه‌سازی زیرساخت‌های شهری، بهبود کیفیت زندگی و… از طریق یک رویکرد نوآورانه و نظام‌مند، بر اساس ارتباط و تبادل اطلاعات با هدف بهینه‌سازی فرایندهای مدیریت شهری پرداخته می‌شود. در شهر هوشمند، سرمایه‌گذاری بر سرمایه‌های انسانی و اجتماعی و زیرساخت‌های ارتباطی مثل حمل و نقل و زیرساخت‌های مدرن مانند ICT، با مدیریت صحیح منابع طبیعی و از طریق مشارکت مردم انجام می‌شود. بنابراین با ترکیب و تعامل بسیاری از مجموعه‌های شهری مانند سازمان‌ها، شرکت‌ها، دانشگـاه‌هـــا، شهروندان و همچنین مجموعه‌ها و زیرسیستم‌های مستقل هوشمند در هر شهر، سیستم پیچیده بزرگی تشکیل می‌شود که به آن شهر هوشمند می‌گویند.
استفاده از خدمات الکترونیک برای ایجاد یک شهر هوشمند لازم است. این امر نه‌تنها از اسراف، ترافیک و آلودگی شهر جلوگیری می‌کند، بلکه انجام امور اداری، تفریحی، فرهنگی و اجتماعی را تسریع می‌کند.
ظهور ویروس کووید19 بر زندگی شهری، تردد و حـمـل‌ونـقـل، اقـتصـاد، سلامت و بهداشت شهری و امـنیت شهرها سایه انداخت و البته نقاط ضعف و کمبودها را در شهر هوشمند اصفهان گوشزد کرد. در این روزگار فرصت‌های مجازی و سیستم‌ها و ســامـانـه‌هــای هــوشـمـنـد، بـه بـخـش اجتناب‌ناپذیری از زندگی روزمره شهروندان تبدیل شد. کرونا یادآوری کرد که شهر هوشمند، یک سرمایه‌گذاری طولانی‌مدت و بهینه در فرایند خدمات و ارتقای سلامت اداری است و در کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری اهمیت زیادی دارد؛ ضمن اینکه مدیریت و نظارت را بهبود می‌بخشد و محیط زندگی شهروندان را نیز توسعه می‌دهد.
چقدر هوشمندیم؟
باوجود همه اقدامات انجام‌شده در شهر و کسب رتبه‌های ممتاز اما هنوز درجه هوشمندی شهر مشخص نیست تا بتوان برمبنای آن اقدامات لازم را دسته بندی کرد و برمبنای برنامه‌ای مدون امور تکمیلی را پیش برد.
در پاییز سال90 پژوهش تحلیل فضایی شاخص‌های رشد هوشمند شهری توسط دانشگاه اصفهان منتشر شد. این پژوهش تحلیل فضایی شاخص‌های رشد هوشمند شهری و عوامل مؤثر بر آن را با 75 شاخص مختلف در حوزه‌های اجتماعی‌اقتصادی، کالبدی و کاربری اراضی، زیست‌محیطی، دسترسی و ارتباطات بررسی کرده بود. طبق داده‌های این پژوهش، از بین 14 منطقه شهرداری اصفهان، منطقه8 در شاخص اجتماعی‌اقتصادی، منطقه5 در شاخص کالبدی و کاربری اراضی، منطقه2 در شاخص زیست‌محیطی و منطقه3 در شاخص دسترسی و ارتباطات، رتبه اول را به خود اختصاص دادند. در شاخص تلفیقی رشد هوشمند شهری، منطقه5 شهرداری بهترین وضعیت و منطقه14 بدترین وضعیت را داشت. این پژوهش نتوانست نمایی کلی از وضعیت هوشمندی شهر ارائه دهد.
در سال95 و در کـنفـرانـس بین‌المللی عمران، معماری و منظر شهری، پژوهش «بررسی و تحلیلی شاخص‌های شهر هوشمند و امکان‌سنجی اجرای شهر هوشمند در منطقه۵ شهرداری اصفهان» ارائه شد. در این پژوهش شش مؤلفه اقتصاد هوشمند، شهروندان هوشمند، حکومت هوشمند، ارتباطات هوشمند، محیط‌زیست هوشمند و زندگی هوشمند به‌عنوان شاخص‌های بررسی در نظر گرفته شد. نتایج این پژوهش نشان داد که در سال یادشده، منطقه5 شهر اصفهان از نظر ارتباطات هوشمند و مردم هوشمند دارای بیشترین امتیاز و در حوزه محیط‌زیست هوشمند و حکومت هوشمند دارای بیشترین وزن است. در نهایت این منطقه شهری از نظر محیط‌زیست هوشمند و زندگی هوشمند بالاترین امتیاز نهایی را کسب کرد.
دی 98 نتایج یک پایان‌نامه دکترا در دانشگاه هنر اصفهان نشان دادمناطق یک و ســه شهـر بیـشــتـریــــن میزان هوشمندی را داشته و مناطق ۱۰ و ۱۴ کمترین میزان هوشمندی را در بین مناطق اصفهان دارا هستند. پژوهش «تحلیل تحقق پذیری شهر هوشمند در اصفهان» هفت شاخص زندگی، مردم، محیط‌زیست، حکمروایی، اقتصاد، حمل‌ونقل و کالبد هوشمند، ۳۸ زیر شاخص و ۸۸ سنجه را دربر گرفته بود.
گام‌های هوشمندی
کــوروش خــســـروی، رئــیـــس مــرکــــــز پژوهش‌های شورای شهر، درباره وضعیت هوشمندی شهر اصفهان می‌گوید: «سال گذشته مـرکـــز پژوهش‌ها با همکاری معاونت برنامه‌ریزی شهرداری و ستاد شهر هوشمند، بومی برای سنجش شهر هوشمند طراحی کردند که شکل اجرایی دارد. در هشت حوزه مهم شهری پروژه‌های هوشمندسازی تعریف شدند و میزان پیشرفت هر اقدام مشخص است.»
به گفته او، تقریبادر همه حوزه‌ها اقداماتی انجام شده و نمودار در بعضی از حوزه‌ها صعودی بوده که نشان‌دهنده اتمام پروژه مربوط است. در بعضی حوزه‌ها هم نمودار پیشرفت چندانی نداشته که نشانه آغاز پروژه‌های ذی‌ربط است. او به میزان هوشمندی شهر اصفهان از 20 نمره 13 می‌دهد. در حال حاضر براساس مدل پیش‌بینی‌شده در نقشه راه شهر هوشمند اصفهان، پروژه‌های متنوعی پیش‌بینی یا اجرا شده‌اند که در بوم پروژه‌های نقشه راه شهر هوشمند اصفهان معرفی شده‌اند. در حوزه شهروندی، استقرار میز خدمت الکترونیک بود که 115 خدمت از خدمات شهروندی روی این سامانه ارائه شده است. همچنین سامانه‌هایی از قبیل باشگاه شهروندی و نظرسنجی‌های مردمی، از دیگر پروژه‌های شاخص صورت‌گرفته در حوزه شهروندی در سال جاری است. در حوزه خدمات شهری، امسال پروژه‌هایی از قبیل نظارت هوشمند یا مدیریت هوشمند و یکپارچه حامل‌های انرژی پیش‌بینی شده‌اند. هوشمندسازی آبیاری پارک‌ها و فضای سبز، مانیتورینگ شبکه آبیاری، فاضلاب و پساب از جمله برخی از این پروژه‌هاست. در حوزه حمل‌ونقل و ترافیک، پروژه‌هایی از قبیل AVL و AFC در ارتباط با مکان‌یابی اتوبوس‌های ناوگان حمل‌ونقل و پرداخت الکترونیکی هزینه‌ها، پارک حاشیه‌ای هوشمند به منظور رزرو و پرداخت پارک در حاشیه خیابان‌ها و پرداخت کرایه تاکسی از طریق کد QR، اجرا شده‌اند. در حوزه مالی و اقتصادی، پروژه‌های شاخصی مثل کیف پول الکترونیکی «اصکیف»، انجام شده و در حوزه زیر ساخت‌های مرتبط با شهر هوشمند، پلتفرم شهر هوشمند به منظور مدیریت یکپارچه داده‌ها و ارائه تصمیمات بهینه برای مدیران از جمله پروژه‌های جاری امسال است. همچنین یکی از اتفاق‌های بسیار مهم انجام‌شده در این حوزه، مصوبه شورای اسلامی شهر اصفهان در خصوص الزام شهرداری به ارائه سیاست‌گذاری داده باز در شهرداری اصفهان بوده که در مرحله ابلاغ به شهرداری قرار دارد.
